جغرافیا و مخاطرات محیطی (Jun 2024)

هویت مکانی خطر زمین‌لغزش در الموت شرقی (مطالعه موردی: دریاچه اُوان)

  • غلام حسن جعفری,
  • مینا تیماجی

DOI
https://doi.org/10.22067/geoeh.2023.82684.1375
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 2
pp. 186 – 209

Abstract

Read online

طرح هویت مکانی و تأثیراتی که این مؤلفه در تحلیل الگوهای پراکندگی پدیده‏های طبیعی و انسانی و چیدمان آن‏ها دارد افق‌های تازه‏ای در دانش ژئومورفولوژی گشوده است. در این مقاله با اتکا به تکنیک‌های ترسیمی، ارتباط بنیان‌های نظری و معرفتی هویت مکانی دریاچه در سطح و مقیاس خاصی تبیین می‏گردد. به این منظور شواهد ژئومورفیک احصاءشده و نقش آن‏ها در هویت‌سازی دریاچه اُوان مورد کنکاش قرار می‏گیرد. زمین‌لغزش عمدتاً براثر تعامل بردارهای مختلف رخ می‌دهد. برای پاسخ‌گویی به این مسئله علاوه بر پیمایش میدانی، از داده‌های مدل رقومی ارتفاعی (DEM) 30 متری سنجنده SRTM، استفاده شد. داده‌های جمع آوری شده بعد از ارزیابی و تصحیح هندسی وارد نرم‌افزار Arc GIS و Global Mapper گردید و در ارتباط با لیتولوژی، اقلیم و توپوگرافی محل تجزیه‏وتحلیل گردید. نتایج دال براین است که در شکل‏گیری دریاچه اوان، تعامل چنین بردارهایی نقش داشته‏اند: 1- لیتولوژی متفاوت حوضه، 2- شرایط اقلیم معتدل و نیمه مرطوب، 3- همجواری و اتصال لیتولوژی‏های مختلف براثر گسل، 4- تغییر سطح‏اساس شاهرود و رود جنه، 5- وجود آب تحت‌فشار (آرتزین)، 6- تغییر ضخامت و سیمان کنگلومرای اندج در مجاورت دریاچه اُوان، 7- تغییر شرایط توپوگرافی و هیدرولوژی به‌صورت محلی، بر اثر وقوع زمین‌لغزش‌های کوچک.

Keywords