Akademik İncelemeler Dergisi (Apr 2022)
Türkiye’de Milli Burjuvazinin Oluşturulmasına Yönelik Olarak Yapılan Çalışmalar (1923-1946)
Abstract
Osmanlı Devleti’nin batı karşısında geri kalmışlığına yönelik olarak ortaya çıkan tepkiler ilk defa 1908’de İttihat ve Terakki’nin iktidarı ele alması ile siyasi bir mahiyet kazanmıştır. İttihatçılara göre, Osmanlı’nın batı karşısında geri kalmasının sebebi, Batıda olduğu gibi bir burjuva sınıfının olmaması, ticaret ve sanayinin azınlıklar ve yabacıların elinde olmasıdır. Bu nedenle geri kalmışlığı yenmek için azınlıklar ve yabacıların elinde olan ticaret ve sanayi bunlardan alınarak Müslüman-Türklere verilmeli ve bu yolla bir “milli burjuvazi” oluşturulmalıdır. İttihatçılar tarafından benimsenen bu “milli burjuvazi” oluşturma politikası Cumhuriyet dönemindeki Kemalist kadro tarafından da benimseniş ve uygulanmıştır. Bu çalışmada, kavramsal olarak burjuva ve burjuvazinin oluşum sürecine yer verilecek ve sonrasında da tarihsel süreklilik anlamında İttihatçılar tarafından başlatılan ve Kemalist kadrolar tarafından da devam ettirilen “milli burjuvazi”nin oluşturulması kapsamında yapılan çalışmalara yer verilecektir. Çalışmanın amacı yeniden bir tarih inşası olmayıp burjuvazinin oluşum sürecinin kendiliğinden gelişen bir süreç olmadığını, devlet eliyle desteklendiğini ve oluşturulduğunu ortaya koymaktır.
Keywords
