پژوهش در نشخوارکنندگان (Aug 2024)
بررسی ارزش غذایی برون‌تنی جیرههای کاملاً مخلوط سیلوشده بر پایه یونجه تازه خرد شده در دو سطح ماده خشک و پروتئین خام
Abstract
سابقه و هدف: اطلاعات معدودی در رابطه با اثر جیرههای کاملاً مخلوط سیلوشده بر پایه یونجه بر روند تغییرات مواد مغذی، ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺎز و گوارش‌پذیری آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ وجود دارد. از طرفی، به‌دلیل روش نادرست ذخیره‌سازی یونجه در ایران، قسمت عمده‌ی پروتئین خام آن که در برگ متمرکز است از بین می‌رود. علاوه بر این، در مواقعی که امکان خشک کردن یونجه وجود ندارد، لازم است تا روش مطلوبی برای ذخیره‌سازی آن ارائه گردد. همچنین استفاده از خوراک کاملاً مخلوط سیلوشده سبب مدیریت بهتر خوراک و حفظ ارزش غذایی آن می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی ارزش غذایی و روند تغییرات مواد مغذی جیرههای کاملاً مخلوط سیلوشده بر پایه یونجه بود.مواد و روش‌ها: مواد خوراکی هر جیره بر اساس درصد‌های تعیین شده برای ۱۰۰ کیلوگرم با‌هم مخلوط شدند. سپس سیلاژسازی درون سیلوهای آزمایشی با گنجایش وزنی ۵/۲ کیلوگرم انجام شد. جیرههای آزمایشی شامل: ۱) جیره کاملاً مخلوط سیلوشده با ۳۵ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام، ۲) جیره کاملاً مخلوط سیلوشده با ۳۵ درصد ماده خشک و ۱۳ درصد پروتئین خام، ۳) جیره کاملاً مخلوط سیلوشده با ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام و ۴) جیره کاملاً مخلوط سیلوشده با ۴۰ درصد ماده خشک و ۱۳ درصد پروتئین خام بودند. جیره‌ها به‌صورت جداگانه، کاملاً مخلوط و در ۵ سیلوی آزمایشی ذخیره شدند. پس از گذشت ۳۰، ۴۵ و ۶۰ روز درب سیلوها باز و بلافاصله ارزیابی ظاهری-حسی، خصوصیات سیلویی و pH بررسی شد. ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، چربی خام، الیاف نامحلول در شوینده‌خنثی و اسیدی، نیتروژن آمونیاکی و اسید لاکتیک اندازه‌گیری شد. حجم گاز تولیدی جیره‌ها اندازه‌گیری و سپس کنتیک تخمیر و تولید گاز، فراسنجه‌های تولید گاز، بازده تولید گاز، اسیدهای چرب زنجیر کوتاه و گوارش‌پذیری ماده آلی تعیین گردید.یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان دادند که در روزهای ۰، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ سیلاژسازی، ماده خشک جیره‌ها تحت تأثیر سطح ماده خشک قرار گرفت و بیشترین درصد ماده خشک در جیرههای حاوی ۴۰ درصد ماده خشک مشاهد شد (05/0P<). در روزهای ۰، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ پس سیلاژسازی، ماده آلی جیره‌ها تحت تأثیر اثرات متقابل قرار گرفت و بیشترین آن مربوط به جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۱۳ درصد پروتئین خام بود، همچنین تحت تاثیر اثرات اصلی قرار گرفت و بیشترین مقدار مربوط به جیره حاوی ۱۳ درصد پروتئین‌خام و جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک بود (05/0P<). در روز ۶۰ سیلو، الیاف نامحلول در شوینده خنثی جیره‌ها تحت تاثیر اثرات متقابل قرار گرفت و بیشترین مقدار الیاف نامحلول در شوینده خنثی مربوط به جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام بود (05/0P<). در روز صفر سیلو، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی جیره‌ها تحت تاثیر اثرات متقابل قرار گرفت و بیشترین مقدار الیاف نامحلول در شوینده اسیدی مربوط به جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۱۳ درصد پروتئین خام بود (05/0P<). در روزهای صفر و ۶۰ پس از سیلو، بیشترین پتانسیل تولید گاز با جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام مشاهده شد (05/0P<). نقطه فلیگ سیلاژها در روزهای ۴۵ و ۶۰ سیلاژسازی، تحت تاثیر اثرات اصلی و اثرات متقابل قرار گرفت و بیشترین مقدار مربوط به جیره حاوی ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام بود (05/0P<). نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد جیره کاملاً مخلوط سیلوشده با ۴۰ درصد ماده خشک و ۵/۱۴ درصد پروتئین خام، مقدار ماده خشک، ماده آلی، نقطه فلیگ و ارزیابی حسی بالاتری نسبت به سایر جیره‌ها داشت. بنابراین این سیلاژ از نظر کیفیت، وضعیت مناسب-تری نسبت به سایر سیلاژها نشان داد. از این‌رو می‌تواند به‌عنوان روشی مناسب برای ذخیره‌سازی یونجه با حداقل اتلاف مواد مغذی در جیره دام‌ها استفاده شود.
Keywords
