سبک زندگی ورزشکاران نخبة ایرانی (ارائة یک نظریة داده‌بنیاد)

Abstract

امروزه سبک‌ زندگی ورزشکاران نخبه در مرکز توجه همگان قرار دارد. این پژوهش کیفی با هدف بازتولید مفهوم سبک زندگی ورزشکاران نخبة ایرانی با استفاده از رویکرد گلیزری نظریة داده‌بنیاد انجام شده است. رویکرد گلیزری به دنبال کشف نگرانی عمدة مشارکت‌کنندگان و فرایند اجتماعی پایه جهت حل آن است. برای این منظور 19 نفر از خبرگان آشنا با حوزة سبک زندگی ورزشکاران ایرانی به‌صورت هدفمند و گلوله برفی برای مصاحبه‌های عمیق ساختارنیافته انتخاب شدند و داده‌ها به‌صورت هم‌زمان با استفاده از مجموعه‌ای از کدگذاری‌های باز، نظری، انتخابی و یادنوشت‌نگاری تحلیل شدند. چهار تن از مشارکت‌کنندگان با تأیید یافته‌های پژوهش، روایی و پایایی آن را ارزیابی کردند. نتایج نشان داد مهم‌ترین نگرانی‌های مشارکت‌کنندگان عبارت بود از رعایت‌نشدن اصول حرفه‌ای در زندگیِ ورزشکاران ایرانی، مقولة محوری پژوهش (یعنی تفکر حرفه‌ای) و فرایند اجتماعی پایة پژوهش (یعنی حرکت به سمت حرفه‌ای‌گرایی). شایستگی‌های عاطفی، چشم‌انداز زندگی، سواد مالی، مسئولیت‌پذیری، مصرف، گذران اوقات فراغت، مسائل شخصی و رفتارهای مذهبی نیز به‌عنوان دیگر مقولات سبک زندگی تعیین شدند که تحت تأثیر تفکر حرفه‌ای قرار می‌گیرند. مقولات فرایند اجتماعی پایه نیز در سه سطح کلان، متوسط و خرد طبقه‌بندی شدند که می‌توانند در طول زمان نگرانی مشارکت‌کنندگان را حل کنند. به طور کلی سبک زندگی ورزشکار نخبه، راهنمای کنش او در مسائل ورزشی و غیرورزشی زندگی است. یافته‌های پژوهش می‌تواند برای بررسی ابعاد مختلف سبک زندگی ورزشکاران نخبه از عوامل مؤثر تا مؤلفه‌های عینی سبک زندگی به کار برده شود.

Keywords

• سبک زندگی
• ورزشکار نخبه
• رویکرد گلیزری
• حرفه‌ای‌گرایی