Waarachtige architectuur

Abstract

Deze bijdrage is een pleidooi voor onafhankelijk breed architectuurhistorisch onderzoek voorafgaand aan herontwikkeling van gebouwen, ter bescherming van de historische waarde en culturele betekenis ervan gebouwen. Authenticiteit wordt hier opgevat als historiciteit en onderzocht wordt wat het kan betekenen in herbestemming, een groeiende ontwerpopgave die steeds meer als afzonderlijke discipline wordt gezien. In de praktijk van herbestemming blijkt dat het gebouw voornamelijk wordt gezien als architectonisch object dat een ‘nieuw leven’ moet krijgen. Maar krijgt de historiciteit van onze omgeving zo wel voldoende aandacht? Hoe veerkrachtig en duurzaam is een herbestemming? Verhalen die raken aan het gebouw, getuigenissen waarin de plek fungeert, intenties achter ontwerp en gewijzigd gebruik, al die immateriële aspecten bepalen tezamen de culturele waarde van het gebouw in de samenleving, gemeenschap en omgeving. Die historiciteit of waarachtigheid en eigenheid heeft het gebouw nodig om betekenis te houden. Het vraagt vooral om de beschrijving van de historische en gecumuleerde culturele waarde en betekenis van gebouw en plek als uitgangspunt voor herontwikkeling. Anders verdwijnt de geest van de plek en komen er slechts noviteit en vermaak voor in de plaats, gereed voor de hedendaagse consument