مقایسه‌ی تأثیر دو روش درمانی فیزیوتراپی- رفلکسولوژی پا و فیزیوتراپی بر علایم استئوآرتریت زانو در سالمندان

Abstract

مقدمه: استئوآرتریت شایع‌ترین بیماری مفاصل سینوویال و یكی از علل اصلی ناتوانی در سنین سالمندی است. علایم بیماری استئوآرتریت زانو به صورت درد، خشكی صبحگاهی و محدودیت حركات مفصلی می‌باشد. با توجه به وجود درمان‌های مختلف، برتری هیچ كدام از درمان‌ها بر دیگری مشخص نشده است. هدف از انجام این تحقیق، مقایسه‌ی تأثیر دو روش درمانی فیزیوتراپی- رفلکسولوژی پا و فیزیوتراپی بر علایم بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو بود. روش‌ها: در یک پژوهش نیمه‌تجربی، 24 بیمار سالمند مبتلا به استئوآرتریت زانو مراجعه کننده به فیزیوتراپی توحید شهر اصفهان، با آگاهی کامل از مراحل اجرای کار، انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه فیزیوتراپی- رفلکسولوژی و فیزیوتراپی تقسیم شدند. در گروه فیزیوتراپی، درمان‌های معمول شامل اولتراسوند، مادون قرمز و تحریک الکتریکی عصب از راه پوست انجام شد؛ در گروه فیزیوتراپی- رفلکسولوژی نیز، علاوه بر درمان فیزیوتراپی، از رفلکسولوژی کف پا به مدت 30 دقیقه استفاده گردید. در هر دو گروه، برنامه‌ی درمانی به مدت 24 جلسه (6 هفته و هر هفته، 4 جلسه) انجام گردید. در پیش‌آزمون و پس‌آزمون هر دو گروه، برای ارزیابی علایم بیماران از فرم پرسشنامه‌ی KOOS (Knee injury and osteoarthritis outcome score) استاندار شده، استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس، تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: علایم بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو (درد و خشکی مفصل و میزان فعالیت‌های روزانه، ورزش و تفریح) در گروه درمانی فیزیوتراپی- رفلکسولوژی نسبت به گروه فیزیوتراپی، بهبود بیشتری داشت (050/0 > P). اما، بین اثر دو روش درمانی مورد بررسی بر کیفیت زندگی مبتلایان به استئوآرتریت زانو، تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (111/0 = P). نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که ترکیب دو روش درمانی فیزیوتراپی و رفلکسولوژی اثربخشی بیشتری نسبت به فیزیوتراپی دارد. پیشنهاد می‌شود، از این روش در برنامه‌های توان‌بخشی جهت کاهش برخی علایم در بیماران مبتلا استوآرتریت زانو استفاده شود.

Keywords

• Osteoarthritis
• Reflexology
• Physiotherapy