Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Mar 2023)
JAMES CLARENCE MANGAN’IN TÜRK EDEBİYATI MAKALELERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Abstract
ÖZ: James Clarence Mangan, on dokuzuncu asır başlarında İrlanda’da yaşamış, İrlanda’nın milli şairliği mertebesine yükselmiş bir sanatçı ve aydındır. Mangan’ı Türk okuru için ilgi çekici kılan şey ise onun bir Türk dostu olması, genel olarak Şark, özel olarak da Türk kültürü, sanatıyla yakından ilgilenmesidir. İrlanda dışına hiç çıkmayan Mangan, Joseph Freiherr von Hammer-Purgstall’ın Almanca çevirileri üzerinden Osmanlı şiiri ile tanışmıştır. Mangan, Osmanlı şiirine dair izlenimlerini Dublin University Magazine dergisinde, “Literae Orientales” başlığını taşıyan altı makalede İngiliz ve İrlandalı okurlarla buluşturmuştur. Bu makalede Türkiye’de daha önce Mangan’ı konu edinen çalışmalar kısaca özetlendikten sonra Mangan’ın Türk şiirini ele alan altı makalesi incelenmiş ve Mangan’ın görüşleri değerlendirilmiştir. Mangan’ın makalelerinde zaman zaman gerçeklikten kopmasına karşın Türk edebiyatına olumlu yaklaşmasının, Türk edebiyatı üzerine çalışmaları teşvik etmesinin, Türk edebiyatı unsurlarını Batı şiirine taşımasının değerli kazanımlar olduğu sonucuna varılmıştır. ABSTRACT: Having lived in the early 19th century in Ireland, James Clarence Mangan was an artist and intellectual who received esteemed recognition as Ireland’s national poet. What makes Mangan appealing for the Turkish reader is his amicable interest in the Orient in general, and in the Turkish culture and art in particular. Mangan, who never left Ireland, became acquainted with Ottoman poetry through the German translations of Joseph Freiherr von Hammer-Purgstall. Mangan presented his impressions of Ottoman poetry to English and Irish readers in the six articles entitled “Literae Orientales” he wrote for Dublin University Magazine. In this article, after briefly summarizing the previous studies on Mangan in Turkey, Mangan's six articles on Turkish poetry were examined and Mangan's views were evaluated. It has been concluded that Mangan's positive approach to Turkish literature, encouraging studies on Turkish literature, and conveying the elements of Turkish literature to Western poetry, despite being detached from reality from time to time in his articles, are valuable achievements.
Keywords
