Düzce Tıp Fakültesi Dergisi (Dec 2019)
İlk ve Orta Adolesan Dönemdeki Erkek Sıçanlara Uygulanan 900-Megahertz Elektromanyetik Alanın Dalak Üzerine Etkileri: Biyokimyasal ve Histopatolojik Çalışma
Abstract
Amaç: Adolesanlar cep telefonlarının yoğun kullanımından dolayı risk altındadır. Bu çalışmanın amacı ilk ve orta adolesan dönemlerde maruz kalınan 900-Megahertz elektromanyetik alanın, geç adolesan dönemde dalak üzerindeki histopatolojik ve biyokimyasal etkilerini araştırmaktır.Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada 24 adet 21-günlük Sprague Dawley tipi adolesan erkek sıçan, kontrol (n=8), sham (n=8) ve elektromanyetik alan (n=8) gruplarına ayrıldı. Kontrol grubu sıçanlara herhangi bir uygulama yapılmadı. Elektromanyetik alan grubuna ayrılan sıçanlar, elektromanyetik alan kafesi içerisine alındı ve 900-Megahertz elektromanyetik alana (25 gün boyunca her gün 1 saat) maruz bırakıldı. Sham grubu sıçanlar ise elektromanyetik alan kafesine alındı fakat elektromanyetik alana maruz bırakılmadı. Uygulamaların bitiminde tüm hayvanlar servikal dislokasyon yöntemiyle sakrifiye edilerek dalakları çıkarıldı. Histolojik işlemlerden sonra, dokulardan kesitler alındı ve hematoksilen-eozin ve periyodik asit Schiff tekniğiyle ile boyandı. Dalak dokularında histopatolojik değerlendirme yapıldı. Biyokimyasal analizler ile oksidatif stres parametrelerinden lipit peroksidasyonu, süperoksit dismutaz, glutatyon ve katalaz düzeyleri incelendi.Bulgular: Histopatolojik değerlendirmede elektromanyetik alan grubu adolesan sıçanların dalak dokularında megakaryosit hücreler, genişlemiş beyaz pulpalar ve dilate sinüzoidaller izlendi. Biyokimyasal analiz sonuçlarına göre glutatyon ve lipit peroksidasyonu değerlerinin arttığı, ancak süperoksit dismutaz ve katalaz değerlerinin azaldığı tespit edildi.Sonuç: Adolesan dönemde uygulanan 900-Megahertz elektromanyetik alanın erkek sıçanların dalak dokusu üzerinde morfolojik yapıda değişiklikler meydana getirdiği ve oksidatif strese neden olduğu söylenebilir.
Keywords
