Danisname Beşeri ve Sosyal Bilimler Dergisi (Mar 2022)
M. Tayyib Okiç’in Sahâbeye Hadis İlmi Açısından Yaklaşımı
Abstract
Sahâbe, İslâm dininin yayılmasında ve günümüze ulaşmasında büyük rol oynayan bir topluluktur. İslâm dininin ilk nesli olmaları hasebiyle İslâmî ilimlerde, özellikle de hadis ilminde sahâbenin önemli bir yeri vardır. Çünkü sahâbe, Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirlerini naklederek ve kısmen de olsa yazarak bizlere gelmesini sağlayan şahsiyetlerdir. Sahâbenin önemine binaen onlar hakkında hem müstakil hem de çeşitli eserlerin içinde olmak üzere pek çok çalışma yapılmıştır. Sahâbe konusunu ele alıp çeşitli açılardan değerlendiren âlimlerden biri de ülkemizde Cumhuriyet döneminde yaşayan M. Tayyib Okiç’tir. O, oldukça buhranlı ve çalkantılı bir dönem olan XX. asrın önde gelen Bosnalı âlimlerindendir. Okiç, farklı ülkelerde eğitim alıp hocalık yaptıktan sonra Türkiye’ye gelmiş ve ülkemizdeki üniversitelerde dersler vermiştir. Farklı ilim dallarında eserler telif eden Okiç, sahâbe ile alakalı konuları Bazı Hadis Meseleleri Üzerinde Tetkikler adlı kitabında genişçe ele almıştır. Ancak Okiç’in sahâbeye dair görüşleriyle ilgili bir çalışmanın olmaması nedeniyle böyle bir araştırmanın ilgili alanda önemli olacağı düşünülmekte, onun sahâbe anlayışının ve Cumhuriyet döneminde akademik bir şekilde sahâbeyle alakalı hangi hususlara temas edildiğinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın sonucunda Okiç’in kendinden önceki bazı hadis usûlü kitaplarından oldukça fazla istifade ettiği, bununla birlikte bir konudaki farklı görüşlere temas ettiği, bazı konularda literatüre ağırlık verdiği ve özellikle bazen müsteşriklerin sahâbe hakkındaki tenkitlerine cevaplar verdiği görülmüştür.
Keywords
