تاثیر هالوپرایمینگ بذر بر جوانه‏زنی و خصوصیات فیزیولوژیک گیاهچه ارقام گندم (Triticum aestivum) قدس و نیک نژاد در شرایط تنش شوری

Abstract

آزمایش به منظور تاثیر پرایمینگ بذر گندم با محلول نمکی بر جوانه زنی، محتوی برخی هورمون ها و پایداری غشا سلولی در شرایط تنش شوری انجام شد. آزمایش بر اساس آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول سطوح تنش شوری (0 و 100 میلی مولار نمک کلرید سدیم)، فاکتور دوم سطوح پرایمینگ بذر (0، 1درصد، 2 درصد و 3 درصد نیترات پتاسیم) و فاکتور سوم ارقام گندم شامل رقم نیک نژاد (متحمل یه شوری) و رقم قدس (حساس به شوری) بود. پرایمینگ بذر گندم با نمک نیترات پتاسیم سبب افزایش جوانه زنی بذر، فعالیت آنزیم ‌های آنتی اکسیدان، فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز و محتوی اسید جیبرلیک گیاهچه شد در حالیکه غلظت مالون دی آلدهید و محتوی اسید آبسیزیک گیاهچه را کاهش داد. در شرایط تنش شوری بیشترین درصد جوانه زنی بذر رقم نیک نژاد تحت تاثیر تیمارهای پرایمینگ با محلول 2 درصد و 3 درصد نیترات پتاسیم به میزان 1/87 درصد و 9/87 درصد مشاهده شد در حالیکه بیشترین جوانه زنی بذر رقم قدس در تیمار 3 درصد نیترات پتاسیم به میزان 75 درصد مشاهده شد. در شرایط تنش شوری تمام تیمارهای پرایمینگ بذر موجب کاهش محتوی اسید آبسیزیک گیاهچه رقم نیک نژاد شد اما در رقم قدس پرایمینگ بذر با محلول 2 و 3 درصد نیترات پتاسیم محتوی اسید آبسیزیک گیاهچه را در مقایسه با شاهد کاهش داد. پرایمینگ بذر سبب افزایش پایداری غشا سلولی هر دو رقم گندم شد و کمترین میزان مالون دی آلدهید هر دو رقم گندم در گیاهچه حاصل از بذرهای پرایم شده با پرایمینگ با محلول 2 درصد و 3 درصد نیترات پتاسیم مشاهده شد. نتایج نشان داد پرایمینگ بذر گندم با نمک نیترات پتاسیم یک روش موثر جهت تقویت جوانه زنی بذر و غلبه بر شرایط نامساعد ناشی از تنش شوری در دوره رشد گیاهچه گندم است.

Keywords

• اسید جیبرلیک
• آلفا آمیلاز
• آنزیم های آنتی اکسیدان
• اسید آبسیزیک
• نیترات پتاسیم
• مالون دی آلدهید