Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Mar 2000)
BATI KARADENİZ BÖLGESİ GLOKONİLERİNİN DEPOLANMA STRATİGRAFİSİ
Abstract
Bu çalışmaya konu olan glokonili sedimanlar, Devrek-Zonguldak ve Kastamonu civarında farklı yaş ve fasiyes özelliğinde depoianmışlardır.Batı Karadeniz bölgesi Alt Kretase islifindeki glo koni. dış şelfde aşmalı deniz düzeyi koşullarında depolanan silisiklastik birim içerisinde gelişmiştir.Tipik oluşumlar, Zonguldak civarında olup, Sapça formasyonu içersinde yer alır, Glokonili kumtaşları büyük olasılıkla östatik ve tektonik kontrollü deniz seviyesi değişimleri sürecinde tercihli olarak kum setlerinde depolanmışlardır. Bu seviyeler düşük açılı, büyük ve küçük Ölçekli çapraz tabakalanmalar, paralel laminasyonlu kum yaygıları, biyoturbasyon gibi yapılar ile karakterize olurlar. Kumtaşları içerisindeki glokoni tanelen depolanma ortamlarına göre yerinde veya taşınmış özelliklidirler. Taşınma, glokonilerin oluştuğu ortam içerisinde kısa veya uzun mesafeli yer değiştirmeler şeklinde gerçekleşmiştir. Bunun sonucunda değişik derecede glokonitleşmeye uğrayan kireçtaşı, kuvars, feldispat ve mafik kayaç parçaları, kum setlerinde yoğunlaşmıştır. Glokoniler silisiklastikler içerisinde değişik derecede glokonitleşme gösteren bir kil rnatriks veya daha seyrek olarak da karbonatla bağlanmışlardır. Kastamonu civarındaki glokonitleşme Alt Eosen yaşlı birimler içerisinde görülür. Burada, Zonguldak'tan farklı olarak bu mineralleşme karbonat fasiyesleri içerisinde gelişmiştir. Resifal özellikli Alt Eosen kireçtaşının açık denizel fasiyeslerle geçiş yaptığı alanlar, glokonit oluşumu için uygun ortamsal koşullar hazırlamıştır. Sert zemin özelliği sergileyen bu düzeylerde fosil, intraklast ve pellet tipindeki karbonat taneleri değişik derecede glokonitleşmeye uğramış olup bunlar tümüyle otokton karakterlidirler. Bölgede Glokonit oluşumları büyük ölçüde deniz seviyesinin değişimleri ile kontrol edilmiştir, özellikle maksimum deniz seviyesi yükselimi evresinde silisiklastikler içerisinde oluşan otokton glokoniler, deniz seviyesinin düşmesi ile birlikte alçak deniz düzeyi sistem takımları içerisine taşınmışlardır. Karbonat ortamda derinlik artışıyla birlikte boğulan resiflerin üst yüzeylerinde biçimlenen sert zeminlerde glokoni oluşumu gerçekleşmiştir.
