Journal of Architectural Sciences and Applications (Dec 2019)
Şehir ve Bölge Planlama Disiplininde Eğitim, İş Bulma ve Mesleki Öz Yeterliliğe İlişkin Kaygı ve Beklentiler
Abstract
Türkiye’nin savaş sonrası kalkınma hamleleri, yatırımların bölgeler arası farklılaşması, kırdan kente göç hareketleri, konut taleplerinin hızla artması vb. gelişmeler sonucunda kentlerin kontrolsüz büyümeye başlaması planlı bir kentleşmeyi zorunlu kılmakla birlikte ülkede şehir plancısı ihtiyacını da gündeme taşımıştır. Bu ihtiyacın karşılanabilmesi için dünyada yirminci yüzyılda başlayan planlama eğitimi ülkemizde yarım asrı aşkın bir süre sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nün açılmasıyla başlamıştır. Lisans düzeyinde eğitim veren bölümler İzmir ve İstanbul başta olmak üzere diğer kentlerde de yaygınlaşmış, bölüm sayısı özellikle son on yılda ivmelenerek 2018 yılı itibariyle 27’ye ulaşmıştır. Günümüzde kentsel sorunların yaygınlaşması plancıların görev kapsamını genişleterek mesleki açıdan daha donanımlı olmalarını zorunlu kılmıştır. Nitekim şehir plancıları; geleneksel planlama tekniklerinin yanı sıra teknolojik gelişmelere de ayak uydurabilen, parçacıl bakış açısı yerine ilişkisel bütünlüğü sentezleyebilen, sürdürülebilir ve yaşanabilir bir kent için karmaşık kentsel sistemlerin işleyişini yorumlayabilecek teorik, pratik ve teknik bilgi düzeyine sahip olmalıdır. Ancak şehir planlama yaklaşımlarında yaşanan bu devinim, bölüm sayısının hızla artmasıyla birlikte mezunlar arasında daha rekabetçi bir ortamı da beraberinde getirmiştir. Mesleki yeterliliğin ve rekabetin önem kazanması ise hem lisans öğrencileri hem de mezunlarda mesleki bir baskıya, kaygıya sebep olurken planlama eğitiminin çağın koşullarına adaptasyonunu bir kez daha sorgulatmaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de Şehir ve Bölge Planlama eğitimi veren bölümlerin öğrenci ve profesyonel plancı (kamu ve özel sektörde çalışan şehir plancıları ile akademisyenler) bakış açısıyla değerlendirilmesi; plancı adaylarını bekleyen iş bulmaya ve mesleki hayata yönelik problemlerin ortaya konulması çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır.
Keywords
