Ada çayı (Salvia officinalis L.) ve Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) (Lamiaceae) Özütlerinin Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae)’ye Akarisidal ve Ovisidal Etkileri

Abstract

İki noktalı kırmızı örümcek, Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) ülkemizde sebzeler, meyve süs ve endüstri bitkileri gibi ürünlerde önemli bir zararlıdır. Zararlı ile mücadelede bitkisel ekstraktların kullanımı sentetik pestisitlere bir alternatif olarak görülmektedir. Lamiaceae familyasına ait ada çayı (S. officinalis) ve biberiye (R. officinalis) bitkilerinden elde edilen metanollü ekstraktların T. urticae üzerine etkisi sentetik pestisitlere bir alternatif oluşturmak amacıyla araştırılmıştır. Bitki ekstraktlarının akarisit etkilerini belirlemek amacıyla, yaprak disk-ilaçlama kulesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmalarda ada çayı ve biberiye ekstraktlarının zararlının yumurta, nimf ve ergin dönemlerine öldürücü etkisi belirlenmiştir. Bitki ekstraktlarının % 1, % 3, % 6, % 12 olmak üzere dört faklı konsantrasyonu kullanılmıştır. Denemeler her konsantrasyon için 4 tekerrür ve her tekerrürde 15 birey olacak şekilde kurulmuştur. 1, 3 ve 6 günde ölü-canlı sayımları yapılmıştır. T. urticae’nin nimf ve ergin dönemlerinde en yüksek ölüm oranları ada çayı ve biberiye ekstratlarının % 12’lik konsantrasyonlarında belirlenmiştir. Bu konsantrasyonda ada çayı ekstraktı için nimf ve erginlerde % 79 ve % 62, biberiye ekstraktında ise % 58 ve % 82 ölüm oranı belirlenmiştir. Aynı konsantrasyonda ada çayı ve biberiye ekstraktlarının zararlı üzerinde ovisidal etkisinin de bulunduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, iki noktalı kırmızıörümcek mücadelesinde ada çayı ve biberiye ekstraktlarının pestisitlere alternatif bir yöntem olarak kullanılabileceği düşünülmektedir

Keywords

• tetranychus urticae; plant extract; sage; rosemary; acaricidal effect
• tetranychus urticae
• bitki özütü
• adaçayı
• biberiye
• akarisit etki