پژوهش در دین و سلامت (Jun 2022)
الگو‌یابی رابطۀ بین هوش اخلاقی با بهزیستی روان‌شناختی: نقش واسطه‌ای نگرش مذهبی و استدلال اخلاقی
Abstract
سابقه و هدف: با توجه به ظهور رویکرد مثبت‌نگر به سلامت روان در سال‌های اخیر، بهزیستی روان‌شناختی به‌عنوان یکی از عوامل رشد آموزش و پرورش توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است که در این میان شناسایی عوامل تأثیرگذار بر آن اهمیت اساسی دارد. با توجه به اهمیت بهزیستی روان‌شناختی و متغیّرهای مرتبط با آن، پژوهش حاضر با هدف تحلیل روابط بین هوش اخلاقی و بهزیستی روان‌شناختی با نقش میانجی استدلال اخلاقی و نگرش مذهبی انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش مدیران مدارس شهر اردبیل در سال 1399 بودند که از میان آنان تعداد 137 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از چهار پرسش‌نامۀ هوش اخلاقی لنیک و کیل، نگرش مذهبی گلریز و براهنی، استدلال اخلاقی معنوی‌پور و بهزیستی روان‌شناختی ریف و برای تحلیل یافته‌ها از الگوی معادلات ساختاری استفاده شده است. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده متغیّرهای هوش اخلاقی، استدلال اخلاقی و نگرش مذهبی بر بهزیستی روان‌شناختی به‌طور مستقیم تأثیر مثبت و معنادار داشتند. همچنین اثر غیرمستقیم هوش اخلاقی بر بهزیستی روان‌شناختی با میانجی استدلال اخلاقی و نگرش مذهبی نیز مثبت و معنادار بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش و با توجه به تأثیر مثبت هوش اخلاقی بر افزایش بهزیستی روان‌شناختی مدیران مدارس و نیاز جامعه به انسان‌های سالم، بانشاط و مولّد، آموزش هوش اخلاقی به مدیران اهمیت ویژهای دارد. همچنین با توجه به نقش اثرگذار استدلال اخلاقی و نگرشهای مذهبی بر بهزیستی روان‌شناختی مدیران، باید به نگرشهای مذهبی و استدلال اخلاقی مدیران توجه ویژهای صورت گیرد.
Keywords
