تحلیل شجره و بررسی همخونی در گوسفند نژاد لری ‌بختیاری

Abstract

هدف از این پژوهش بررسی تنوع و ساختار ژنتیکی و همچنین بررسی کاهش عملکرد ناشی از همخونی صفات وزن بدن در سنین مختلف در گوسفندان لری‌ بختیاری بود. از اطلاعات مربوط به 7693 رأس دام (2478 رأس بره نر و 5215 رأس بره ماده‌) متولد سال‌های 1368 تا 1389 حاصل از 274 رأس قوچ و 2006 رأس میش استفاده شد. برای محاسبه ضرایب همخونی از نرم‌افزار CFC، تحلیل‌های شجره از نرم‌افزار ENDOG و محاسبه تابعیت صفات از همخونی، از نرم‌افزار WOMBAT استفاده شد. برای توصیف تنوع ژنتیکی این جمعیت از فراسنجه‌های تحلیل احتمال منشأ ژن استفاده گردید. تعداد حیوانات بنیان‌گذار، تعداد مؤثر حیوانات بنیان‌گذار، تعداد مؤثر اجداد، تعداد مؤثر ژنوم حیوانات بنیان‌گذار، تعداد مؤثر ژنوم حیوانات غیر بنیان‌گذار به ‌ترتیب 506، 105، 90، 65 و 181 رأس برآورد شد. میانگین فاصله نسل در این جمعیت 23/4 سال و اندازه مؤثر جمعیت 249 رأس بود. متوسط هم‌تباری و متوسط ضریب همخونی به ‌ترتیب 76/0 و 56/0 درصد برآورد شد. ضریب تابعیت وزن‌های تولد، شیرگیری، شش ‌ماهگی، نه‌ ماهگی و یک ‌سالگی از همخونی به ترتیب 11-، 6/106-، 7/259-، 2/161- و 9/239- گرم محاسبه شد. نتایج حاصل از فراسنجه‌های تحلیل احتمال منشأ ژن نشان دهنده کاهش تنوع ژنتیکی این جمعیت بود. میزان کاهش عملکرد ناشی از همخونی صفات وزن بدن در گوسفندان لری‌ بختیاری مورد مطالعه نسبت به گزارش‌های سایر نژادها در ایران بیشتر بود که نشان دهنده جفتگیری‌های افراد خویشاوند در این گله می‌باشد. همچنین وجود کاهش عملکرد ناشی از همخونی صفات وزن بدن نیز کاهش تنوع ژنتیکی جمعیت مورد مطالعه را تأیید کرد.

Keywords

• ساختار شجره
• صفات رشد
• گوسفند لری ‌بختیاری
• همخونی