تأخیر زمانی در ارائه گزارش حسابرسی و نزدیکی فاصله جغرافیایی دفتر مؤسسه حسابرسی به دفتر مرکزی صاحبکار: شواهدی از مزیت اطلاعاتی ناشی از تعامل مشترک و بهبود کارایی حسابرسی

Abstract

هدف این مقاله بررسی رابطه بین تأخیر زمانی در ارائه گزارش حسابرسی و نزدیکی فاصله جغرافیایی دفتر مؤسسه حسابرسی به دفتر مرکزی صاحبکار است. داده‌های پژوهش شامل 917 مشاهده شرکت-سال است که طبق شرایط غربالگری تعداد 131 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1391 تا 1397 را در بر گرفته است. از مدل‌های رگرسیون چندمتغیره داده‌های ترکیبی با اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش استفاده شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که نزدیکی موقعیت جغرافیایی دفتر مؤسسه حسابرسی به دفتر مرکزی صاحبکار سبب کاهش تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی شده است. زیرا حسابرسان نزدیک به صاحبکار تعامل بیشتری با صاحبکار داشته و اخبار خاص صاحبکار را با سهولت بیشتری دریافت کنند؛ این موضوع سبب افزایش نظارت مؤثر حسابرسان بر صاحبکار، افزایش کارایی حسابرس و کاهش تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی می‌شود. طبق سایر نتایج، برخی ویژگی‌های حسابرس، شرکت، هیأت مدیره و کمیته حسابرسی بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی تأثیر دارند. اظهارنظر تعدیل شده حسابرسی، تخصص مالی هیأت مدیره، اخبار بد، شرایط درماندگی مالی، پیچیدگی و ریسک گزارشگری، رقابت در بازار محصول و تأمین مالی از طریق بدهی و سهام تأثیر مستقیمی بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی دارند. از طرفی چرخش حسابرس، رتبه کیفی حسابرس، استقلال کمیته حسابرسی، اندازه شرکت تأثیر معکوسی بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی دارند؛ اما حق‌الزحمه حسابرس، استقلال هیأت مدیره، مالکیت نهادی، تمرکز مالکیت، تخصص مالی کمیته حسابرسی، اهرم مالی، مخارج سرمایه‌ای و گزارش زیان تأثیر معنی‌داری بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی ندارند.

Keywords

• تأخیر زمانی در ارائه گزارش حسابرسی
• نزدیکی جغرافیایی
• فاصله بین دفتر مؤسسه حسابرسی و دفتر مرکزی صاحبکار
• کارآیی حسابرسی