Poradnik Językowy (Dec 2024)
Szał w epoce rozsądku, czyli o tym, jak wielcy prozaicy XIX wieku używali słowa szał i wyrazów pokrewnych słowotwórczo
Abstract
W tekście przeanalizowano pod względem statystycznym i semantycznym użycia związanych ze sferą psychiczną słów z rodziny słowotwórczej ‘szał’ w 4 wybranych powieściach każdego z trojga autorów 2. połowy XIX wieku: Elizy Orzeszkowej, Henryka Sienkiewicza i Bolesława Prusa. Częstość użyć słów i ich znaczenia są związane z tematyką utworów. Tylko w dwóch z nich omawiane wyrazy odnoszą się do zaburzeń psychicznych, w pozostałych zaś m.in. do miłości, walki i zabawy, często z pozytywnymi konotacjami. Ich semantyka jest bardziej rozmyta niż współcześnie, ówcześni twórcy postrzegają ludzkie zachowania i ludzką psychikę jako pewne continuum.
