Dilbilim Araştırmaları Dergisi (Dec 2020)
Book Review: Friederici, A. D. (2017). Language in our brain: The origins of a uniquely human capacity. MIT Press.
Abstract
Bu yazıda, dil sisteminin uzaysal ve zamansal işlemlenişini, İşitsel Tümce Anlamlandırmanın Dinamik Çift-Yönlü İşlemleme Modeli (Friederici, 2002, 2011, 2012) çerçevesinde inceleyerek alanyazına çok sayıda araştırmayı kazandıran sinirdilbilimci Angela D. Friederici’nin kaleme aldığı Language in our Brain: The Origins of a Uniquely Human Capacity adlı kitabı tanıtılmaktadır. Avram Noam Chomsky tarafından önsözü yazılmış ve The MIT Press (Cambridge, MA) tarafından 2017’de yayınlanmış olan bu kitap çalışması, dilin biyolojik evrimini, sinirdilbilimsel alt yapısının nasıl bir oluşum sürecinden geçtiğini ve bu sürecini noröbilişsel basamaklarını işitsel ve görsel tabanlı işlemleme modelleri çerçevesinde dilbilimsel bakış açısıyla tartışmaktadır. Dil sisteminin beyindeki işlemlenişi üzerine önemli bir kaynak ve araştırma kitabı niteliği taşıyan bu kitabın ilk bölümlerinde, dilin üretimi ve anlamlandırılmasına yönelik bilişsel süreçlerin sinir ağlarıyla nasıl yapılandığına, bu bileşenlerin beyindeki zamansal işlemlenişi ve uzaysal konumlarına ilişkin kısımlar ve noröbilişsel modeller alanyazından çok sayıda araştırma çerçevesinde yorumlanmaktadır. Kitabın ikinci bölümünde, öbek yapının oluşumuna yönelik anlamlandırma ve üretim tabanlı kısımlar dünya dillerinden örneklerle ele alınırken, kitabının izleyen bölümlerinde yapısal ve işlevsel dil ağları, ön ve arka yolaklar, dil edinimi süreçleri, dilin biyolojik evrimi ve sinirsel ağların işleyişi kapsamlı bir biçimde okuyucuya aktarılmaktadır.
Keywords
