Türk Bankacılık Sektöründe Yoğunlaşma

Abstract

Yoğunlaşma, piyasadaki kaynak ve faaliyetler toplamının büyük bir kısmının bu toplama sahip olan birimlerin çok azı tarafından yönetilmesi olarak tanımlanmaktadır. Çalışmada, Türk Bankacılık Sektörüne ait yoğunlaşma düzeyinin K-banka yoğunlaşma ve Herfindahl-Hirschman yoğunlaşma endeksleri ile ölçülmesi amaçlanmıştır. 1999- 2019 dönemine ait aktif büyüklük, kredi ve alacaklar, mevduat, şube sayısı ve personel sayısına ilişkin veriler esas alınmıştır. Çalışma, kalkınma ve yatırım bankaları ile mevduat bankaları çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. K-banka yoğunlaşma analizinde; endeksin %40- %60 aralığında bulunması nedeniyle tüm alt piyasalar, ağırlıklı olarak zayıf oligopol niteliği göstermiştir. Kredi ve alacaklar alt piyasasında sadece 2001 yılında endeks, %40 olan sınırın altında yer almış ve tekelci rekabet piyasa grubunda bulunmuştur. Herfindahl-Hirschman yoğunlaşma analizinde, mevduat alt piyasası dışındaki tüm alt piyasalar ağırlıklı olarak 200-999 aralığında kalmış ve zayıf oligopol vasfı taşımıştır. Şube sayısı ve çalışan sayısı alt piyasalarına yönelik bulgular, sadece 2001 yılında güçlü oligopol lehine sonuç vermiştir. Mevduat alt piyasası ise 1999-2002 ve 2012-2018 dönemlerinde zayıf oligopol kategorisinde bulunurken; endeksin 1000-1,799 aralığına yükselmesi ile 2003-2011 ve Haziran 2019 dönemlerinde, güçlü oligopol piyasa grubunda yer almıştır. Genel olarak her iki endekse ait analiz sonuçlarının uyumlu olduğu görülmüştür.

Keywords

• türk bankacılık sektörü
• piyasa yoğunlaşması
• yoğunlaşma endeksleri