طب اورژانس ایران (Feb 2018)

پیشگیری از تشنج ناشی از تروما در بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس

  • Mehrdad Esmailian,
  • Saeid Haghighi,
  • Alireza Aboutalebi,
  • Mohammad Zare’

DOI
https://doi.org/10.22037/ijem.v2i1.18659

Abstract

Read online

ترومای سر يكي از علل شناخته شده تشنج است و حدود 10% بيماران با تروماي شديد و متوسط سر دچار تشنج مي شوند. پیشگیری و كنترل تشنج پس از ضربه به سر جهت محدود كردن آسيب هاي ثانويه مغزي بسیار حائز اهمیت است. تشنج هاي پس از تروما برحسب زمان وقوع آسيب به انواع تشنج هاي اوليه، تشنج هاي زودرس و تشنج هاي ديررس تقسيم مي شوند .تشنج هاي اوليه در كم تر از 24 ساعت پس از ضربه اتفاق مي افتند در حالي كه تشنج هاي زودرس در كم تر از يك هفته و تشنج هاي ديررس در بيش از يك هفته بعد از تروما روي مي دهند. فني توئين يك داروي ضد تشنج است كه به طور گسترده براي پيشگيري از تشنج در بيماران ترومايي تجويز مي گردد. اين دارو حتي در غلظت هاي درماني نيز داراي فارموكينيتيك غير خطی بوده و تجويز آن نيازمند مانیتورینگ قلبی، پايش مداوم سطح پلاسمايي دارو و تنظيم دوز است. بررسي ها نشان داده اند كه فني توئين از تشنج هاي اوليه جلوگيري می کند اما در كاهش تشنج هاي ديررس مؤثر نمي باشد. از طرفی در اكثر موارد به دليل تغييرات فارماكوكينتيكي در بيماران با تروماي سر، غلظت خوني فني توئين خارج از محدوده درماني بوده و تعیین سطح سرمی فنی توئین همیشه مقدور نمی باشد. لذا یافتن درمان های جایگزین جهت پیشگیری از بروز تشنج در این بیماران ضروری است. سدیم والپروات یک داروی ضد تشنج است که اغلب همراه با داروهای دیگر برای درمان انواع مختلف صرع به کار می رود. این دارو تخلیه های الکتریکی را در مغز کاهش می دهد. از سدیم والپروات در پیشگیری از حملات تشنج نیز استفاده می شود. عوارض جانبی سدیم والپرات نادر و معمولا کم اهمیت هستند. نویسندگان این نامه 70 بیمار مراجعه کننده به بخش اورژانس با ترومای شدید سر (سطح هوشیاری کمتر یا مساوی 8 در مقیاس کمای گلاسکو) و با میانگین سنی 81/14 ± 41/36 سال (64 – 18) را به صورت تصادفی به دو گروه 35 نفری تقسیم کردند و به یک گروه فنی تویین و به گروه دیگر سدیم والپروات به عنوان داروی پیشگیری از تشنج دادند و آنها را به مدت 6 ساعت تحت نظر قرار گرفتند (4/91 درصد مرد). دو گروه از نظر ویژگی های زمینه ای با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند. نتایج این مطالعه نشان داد که از پنج نفری که در طی شش ساعت اول دچار تشنج شدند هر 5 نفر در گروه دریافت کننده فنی تویین قرار داشتند. به نظر می رسد قبل از اظهار نظر نهایی در خصوص مذکور، نیاز به انجام مطالعاتی با حجم نمونه و دوره پیگیری مناسب برای مقایسه اثرات و عوارض دو داروی مذکور در پیشگیری از تشنج ناشی از تروما داریم.