نقد روانشناسانه زنان شاهنامه بر اساس نظریه یونگ( با تکیه بر شخصیتهای گردآفرید، کتایون و تهمینه)

Abstract

نقد روان‌شناختی از مهم‌ترین حوزه‌های نقد ادبی است که بر مبنای روان‌شناسی جدید و بر اساس نظریات یونگ صورت می‌پذیرد. این امر با استفاده از کُهن‌الگوهای مختلف، به واکاوی شخصیتهای افراد می‌پردازد و کُنش‌رفتاری آنها را در موارد گوناگون مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در این میان کتاب شاهنامه و شخصیت‌های زنان آن، از نظرهای گوناگونی دارای اهمیت است که در این پژوهش به بررسی روانکاوی آنها از نظر یونگ پرداخته شده است. در این تحقیق که بر مبنای شخصیت‌های، گُرد آفرید، کتایون و تهمینه صورت پذیرفته است، کُهن الگو‌های پنهان در ذات آنها را بر مبنای نظریات یونگ، مورد روانکاوی قرار داده‌ایم. در این میان کهن الگوهای مادری، فردیت و آنیموس در موقعیت‌های مختلف، شخصیت‌های آنان را از هر نظر ممتاز نموده است تا این امر با رفتار‌های بالقوه‌ای که از آنان بروز کرده، روانشناسی شخصیت آنها را به خوبی نشان دهد. با بررسی افراد مورد بحث در شاهنامه، مشخص شد که کتایون بیشترین نشانه‌های کهن الگو را داراست و کُنش‌های رفتاری او در موارد گوناگون، نظریۀ فوق را بیشتر برجسته می-سازد. این پژوهش با روش تحلیلی و توصیف رفتار‌های آنان صورت گرفته تا شخصیت هر کدام از زنان مورد بحث در شاهنامه را مورد ارزیابی قرار داده و با استفاده از نظریات یونگ، کهن الگوهای مختلف هر یک از افراد را به خوبی تفسیر و تبیین نموده‌ایم.

Keywords

• شاهنامه فردوسی
• نقد روانشناسانه
• گردآفرید
• کتایون
• تهمینه