مدیریت مصرف کودهای شیمیایی برای تولید محصول برنج (مطالعه موردی گهرباران ساری)

Abstract

چکیده تغذیة خاک با مدیریت اصولی مصرف کود به نحوی که عملکرد را با حداقل کردن آسیب‌های زیست‌محیطی حداکثر کند، اهمیت خاصی دارد. عناصر نیتروژن (N)، فسفر (K) و پتاسیم (P) مهم‌ترین مواد غذایی مورد نیاز گیاه می‌باشند. به دلیل اینکه استفاده از کودهای شیمیایی می‌تواند خطرات جدی برای محیط و سلامت جامعه ایجاد کند، هدف از مطالعة حاضر تعیین ترکیب بهینة کودهای مصرف‌شده در تولید برنج در منطقة گهرباران ساری با استفاده از مدل برنامه‌ریزی آرمانی و نظریة بازی­ها است. داده­های مطالعة حاضر از طریق تکمیل پرسش‌نامه و مصاحبة حضوری با 198 کشاورز منطقة گهرباران در سال 1394-1393 جمع‌آوری شد. نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف کود برای محصولات برنج طارم و برنج شیرودی در میان کشاورزان نماینده به‌طور متوسط بیشتر از حد بهینه بوده و موجب افزایش آلودگی خاک به مواد شیمیایی شده است. پیروی از الگوی بهینة ارائه شده در این مطالعه برای مصرف کود، موجب کاهش آلودگی خاک به مواد شیمیایی، کاهش هزینة مصرف کود و افزایش تولید به ازای هر واحد مصرف کود می‏شود. لذا کشاورزان با تأمل در نتایج مطالعاتی نظیر مطالعة حاضر می­توانند مصرف کودهای شیمیایی را مدیریت نمایند و در این راستا سازمان­های کشاورزی نیز در ترویج کشت محصولات ارگانیک کوشا باشند. طبقه‌بندیJEL: C70، C61

Keywords

• مدیریت مواد مغذی
• برنامه‌ریزی آرمانی
• تئوری بازی‌‌ها
• برنج طارم و شیرودی