Eskiyeni (Sep 2021)
İmam Hatip Okulu Yöneticilerinin Liderlik Yeterlikleri
Abstract
Alan yazında yer alan yönetim kuramları ile liderlik yeterlikleri incelendiğinde yıllar içerisinde birçok değişimin yaşandığı görülmektedir. Yönetim kuramlarında ve liderlik yeterliklerinde yaşanan bu değişim ve gelişim okul yöneticilerinin üstlendikleri rollerde yol gösterici olmuştur. Yapılan bu araştırmada, imam hatip okullarında görev yapan öğretmenler ile imam hatip okullarıyla ilgilenen şube müdürlerinin yazılı görüşlerine göre bu okullarda görev yapan okul yöneticilerinin mevcut liderlik yeterliklerini tespit etmek ve bu görüşleri 21. yüzyıl becerileri kapsamındaki okul yöneticileri liderlik yeterlikleriyle karşılaştırmak amaçlanmıştır. Bu noktadan hareketle “Öğretmenlerin ve şube müdürlerinin görüşlerine göre okul yöneticilerinin mevcut liderlik yeterlikleri nelerdir? Okul yöneticilerinin liderlik yeterliklerinde görülen eksiklikler nelerdir?” sorularına yanıt aranmıştır. Araştırmada betimsel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, imam hatip okullarında görev yapan 1.512 öğretmen ve il, ilçe millî eğitim müdürlüklerinde görev yapan 85 şube müdürü oluşturmaktadır.Araştırmaya esas olan görüşler, açık uçlu sorular üzerinden elektronik ortamda toplanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, kuramsal çerçevede yer alan “alan bilgisi-yönetim süreçleri yeterliği, eğitim-öğretim süreçleri yeterliği ve iletişim-sosyal ilişkiler yeterliği” adlı üç temada toplanmış ve yorumlanmıştır.Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin en çok “iletişim-sosyal ilişkiler yeterliği” temasında, şube müdürlerinin ise en çok “alan bilgisi-yönetim süreçleri yeterliği” temasında görüş bildirdiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin ve şube müdürlerinin en az görüş bildirdiği tema ise “eğitim-öğretim süreçleri yeterliği”dir. Araştırmada öğretmenlerin en çok görüş bildirdiği okul yöneticileri liderlik yeterlikleri; “çalışkanlık, mesleki alan bilgisine hâkimiyet, kararları istişare ile alma, eğitim-öğretim süreçlerini denetleme, etkin iletişim becerisi, motive etme ve adil olmadır.” Şube müdürlerinin en çok görüş bildirdiği yeterlikler ise, “değişime ve yeniliğe açık olma, vizyonerlik, eğitim süreçlerini denetleme, teknolojiye hâkimiyet, hoşgörülü ve ekip ruhuna sahip olmadır.” Araştırmada, öğretmenlerce en az ifade edilen okul yöneticileri liderlik yeterlikleri arasında “liderliğin paylaşılması, bütçe konularına hâkimiyet, aktif öğrenme ortamı oluşturma, objektif ve demokratik olma” yeterlikleri yer almaktadır. Şube müdürlerince en az ifade edilen yeterlikler ise “çözüm odaklı olma, bütçe konularına hâkimiyet ve liderliğin paylaşılması”dır.Araştırmada, öğretmenlerin ve şube müdürlerinin, okul yöneticilerinin mevcut liderlik yeterliklerinde görülen eksikliklere ilişkin görüşleri de incelenmiştir. Bu görüşlere göre okul yöneticilerinin liderlik yeterliklerinde belirtilen eksiklikler, “alan bilgisi ve yönetim becerisinin yetersizliği, okul ortamının iyileştirilmesine yönelik yeterli gayretin bulunmaması, yeterince adil ve dengeli davranamama, öğretmenleri yeterince güdüleyememe” olarak sıralanmaktadır.
Keywords
