زن در توسعه و سیاست (Sep 2023)
شناسایی چالش‌ها و فرصت‌های اقتصاد دیجیتال در توسعۀ کسب‌وکارهای خانگی زنان روستایی
Abstract
دنیای مدرن در حال حاضر اولین گام را به‌سوی یک واقعیت اساسی فناوری، یعنی اقتصاد دیجیتال برداشته است. بازار کار جهانی مدرن، یک سیستم پیچیدۀ چندجزئی و پویا تحت تأثیر دائمی فناوری اطلاعات است و مستلزم تغییراتی در محتوای فرایند کار، سازمان‌دهی آن، ساختار اشتغال و روابط اجتماعی و کار است. با توجه به اهمیت این موضوع، شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های اقتصاد دیجیتال در مشاغل روستایی حائز اهمیت است. این پژوهش با این هدف به شیوۀ توصیفی، از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختارمند به تدوین و اعتباریابی چارچوبی مفهومی با روش تحلیل مضمون پرداخته است. جامعۀ آماری شامل خبرگان و صاحب‌نظران و صاحبان مشاغل روستایی هستند که از بین آن‌ها دوازده نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و در این مطالعه مشارکت کردند. میزان پایایی تحلیل مصاحبه ۷۹ درصد است. برای تأمین روایی پژوهش نیز نمونۀ آماری از افرادی انتخاب شدند که از دانش و تخصص لازم در بستر پژوهش برخوردار باشند. همچنین مداخلۀ محققان در تحقیق به حداقل برسد و نیز نتیجۀ کدگذاری به تعدادی از خبرگان ارجاع و تأیید نهایی آن‌ها در خصوص چارچوب استخراجی اخذ شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مفاهیم در قالب دو مضمون اصلی فرصت‌ها و چالش‌ها است که فرصت‌ها با پنج مضمون شامل قابلیت شبکه‌سازی، همگرایی فناوری با اهداف اقتصادی، مشتری‌محوری جهانی، ارزش‌آفرینی شغلی، تاب‌آوری مشاغل و چالش‌ها در قالب پنج مضمون شامل شکاف‌های فرایندی دیجیتال، ایجاد اقتصاد سیاه برای مشاغل روستایی، اثرات نامطلوب اجتماعی، جنبه‌های فرهنگی، مخاطرات فناورانه و فرصت‌ها دسته‌بندی شده‌اند.
Keywords
