İlahiyat Tetkikleri Dergisi (Dec 2024)
İslam Din Okuryazarlığı Ölçeği Geliştirme Çalışması
Abstract
Yetişkin bireylere yönelik İslam din okuryazarlığı ölçeği geliştirmek amacıyla yapılan bu çalışmada nicel yöntemlerden tarama deseni kullanılmıştır. Çalışmada açımlayıcı faktör analizi (AFA) için 381, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) için 300 kişiye ulaşılmıştır. Din okuryazarlığı konusunda literatür taranarak 42 maddeden oluşan madde havuzu hazırlanmış ve uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda dört madde havuzdan çıkarılıp yerine eklenen üç maddeyle ölçek formu 41 maddeden oluşan son halini almıştır. AFA uygulandıktan sonra, binişiklik gösteren 18 madde ölçekten atılmış, 23 madde üç boyuttan oluşan bir yapı elde edilmiştir. Birinci faktör, “İnanç ve İbadet”, ikinci faktör “Bireysel Tutumlar ve Din”, üçüncü faktör ise “Halk İnanışları” olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin üç boyutunun toplamda açıkladığı varyans %54,305’tir. Elde edilen üç faktörlü yapı DFA ile test edilmiş ve yapının iyi uyum gösterdiği (x2/sd= 2,084; GFI=.882; NFI=.912; CFI=.952; IFI=.952; RMSEA=.06) tespit edilmiştir. Ölçeğin güvenilirliği için Cronbach Alfa değeri incelenmiş ve .877 olarak tespit edilmiştir. Alt üst %27’lik gruplar arasında da anlamlı fark (p=.000<.05) elde edilmiş olup ölçeğin güvenilir olduğu görülmüştür. Sonuç olarak yetişkinlere yönelik geliştirilen İslam din okuryazarlığı ölçeğinin geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir.
Keywords
