تحلیل غیرخطی از رابطه متغیرهای کلان اقتصادی و سیاست پولی با مدل هزینه فهرست‌بهای بال و منکیو (رویکرد خود رگرسیون برداری با ضرایب متغیر در زمان (TVP-VAR) در اقتصاد ایران)

Abstract

در مطالعه حاضر به تحلیل غیرخطی از رابطه متغیرهای کلان اقتصادی و سیاست پولی با مدل هزینه فهرست‌بهای بال و منکیو در اقتصاد ایران با بکارگیری روش خودرگرسیون­برداری با ضرایب متغیر در زمان (TVP-VAR) بر اساس فراوانی داده‌های فصلی طی بازه زمانی 1397-1368 پرداخته‌ می‌شود. مطابق با نتایج تخمین؛ مشخص گردید که همبستگی غیرخطی بین متغیرهای کلان اقتصادی از قبیل نرخ تورم، قیمت نفت و تولید ناخالص داخلی با شاخص سیاست پولی وجود داشته است. نتایج بیانگر آن است که تأثیر تکانه‌های قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی مثبت است، که دلیل آن را می‌توان به افزایش کالاهای سرمایه‌ای به دلیل افزایش درآمدهای نفتی مرتبط دانست که باعث افزایش تولید در کوتاه‌مدت شده است. تأثیر تکانه قیمت نفت بر تورم با توجه به تابع عکس‌العمل تا دوره سوم دارای اثر منفی است که دلیل آن را می‌توان افزایش واردات کالاها به دلیل افزایش درآمدهای نفتی دانست که از دوره سوم به بعد اثر این تکانه از بین می‌رود. تأثیر تکانه‌های پولی بر تولید ناخالص داخلی را نیز می‌توان در دوره کوتاه‌مدت مثبت دانست، ولی همان‌طور که از تابع عکس‌العمل مربوطه برمی‌آید، در بلندمدت تأثیری بر تولید ندارد، همچنین تأثیر تکانه پولی بر تورم مثبت است، بنابراین فرض رابطه پولی تورم رد نمی‌شود.

Keywords

• سیاست پولی
• شکاف تولید
• تورم
• قیمت نفت
• خودرگرسیون‌برداری با ضرایب متغیر در زمان (tvp-var)