İstanbul İktisat Dergisi (Dec 2020)
İkiz Açık Hipotezi ve Ters Nedensellik: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma
Abstract
İkiz açık hipotezi, cari açık ve bütçe açıklarının birlikte hareket ettiğini ileri süren bir hipotezdir. Bu hipoteze göre iki değişken arasındaki ilişkinin varlığı farklı şekillerde ele alınmaktadır. Geleneksel Keynesyen Görüş, bütçe açığından cari açığa doğru bir nedensellik olduğunu savunurken, Ricardocu Denklik Hipotezi iki değişken arasında herhangi bir ilişkinin olmadığını iddia etmektedir. Lawrence H. Summers tarafından adlandırılmış olan Cari İşlemler Hedeflemesi görüşü ise, Keynesyen teorinin aksine cari açıktan bütçe açığına doğru bir nedensellik olduğu yönündedir. 1980’li yıllarda yaşanan serbestleşme sonucunda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeleri etkileyen ikiz açık, günümüzde ülkelerin sorunu olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’nin cari açık ve bütçe açığı değişkenleri arasında herhangi bir etkileşimin olup olmadığı araştırılmıştır. Bu etkileşimin yönünün ve derecesinin belirlenmesi için 2009:1Q ve 2020:2Q dönemleri arasında ‘ikiz açık hipotezi çerçevesinde ters nedensellik’ kavramının varlığı ile ilgili bir sonuç elde edilmeye çalışılmıştır. Zaman serileri olarak derlenen bütçe açığı ve cari açık verileri için eşbütünleşme analizi ve Otoregresif Dağıtılmış Gecikme modeli yaklaşımına dayalı sınır testi uygulanmıştır. Ardından Hata Düzeltme Modeli kapsamında nedenselliğin yönü belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda iki değişken arasındaki ilişkinin yönünün uzun dönemde negatif, kısa dönemde pozitif olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre, Cari İşlemler Hedeflemesi görüşü kısa dönem bulguları ile desteklenirken, Keynesyen görüş reddedilmektedir.
Keywords
