پیش بینی سیل حوضه ی آبخیز قره آقاج با کاربرد سامانه ی شبیه سازی آبخیز(WMS)

Abstract

سیل ویرانگرترین بلایای طبیعی بوده و تلفات جانی و مالی فراوانی را به بار آورده است. WMS از جمله شبیه‌های جدید و جامع می‌باشد که با تلفیق امکانات GIS و شبیه‌های متنوع آب‌شناسی و دانش مایعات توانسته است به‌عنوان ابزاری قدرتمند در زمینه‌ی شبیه‌سازی و مدیریت حوضه‌ی آبخیز مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه، کاربرد WMS در حوضه‌ی آبخیز قره‌آقاج واقع در نیمه‌ی جنوبی استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. محاسبه‌ی ویژگی‌های گیتاشناسی منطقه، تعیین مرز حوضه‌ها و زیرحوضه‌ها و ترسیم آبراهه‌ها و شبکه‌ی رودها با استفاده از نقشه‌های پستی و بلندی با مقیاس 1:25000 و ساختن شبیه‌های ارتفاعی رقومی(DEM) و Topaz تحقق یافت. در پایان با کاربرد HEC-HMS ، مراحل شبیه‌سازی بارش-رواناب در سطح حوضه انجام و واسنجی آبنمای حاصل با استفاده از 5 رگبار مشاهده‌ای به همراه سیل همزمان آنها انجام شد. نتایج نهایی ارزیابی نشان داد که خطاهای برآورد بده‌ی اوج ، حجم رواناب و زمان وقوع بده‌ی اوج در خروجی حوضه واقع در تنگ کازرین نسبت به مقادیر مشاهده شده به ترتیب 11، 19 و 5/12درصد می‌باشند. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که در تخمین بده‌ی اوج و همچنین حجم سیلاب، حساسیت شبیه در برابر تغییرات CN که رابطه‌ی مستقیم با رطوبت اولیه‌ی خاک دارد، نسبت به تغییرات نفوذ اولیه و زمان تأخیر بیشتر است. در تخمین زمان بده‌ی اوج به‌وسیله‌ی شبیه نیز عامل مهم و حساس زمان تأخیر گزارش شد. در بررسی شدت سیل‌خیزی حوضه مشخص گردید که توان تولید رواناب در واحد سطح در زیرحوضه‌ی سیمکان بیشتر از دیگر زیرحوضه هاست.