بررسی مفهوم‌سازی فرهنگی ازدواج و فرزندآوری در میان زنان شهر تهران: با رویکرد جامعه شناسی زبانی-شناختی

Abstract

تحقیقات اخیر در حوزة علوم‏شناختی دربارة استعارۀ مفهومی نشان داده‏اند که استعاره صرفاً یک پدیدة زبانی نیست، بلکه اساساً فرایندی مفهومی‏ـ تجربی است که جهان ذهنی ما را ساخت‌مند می‏کند و ابزاری است که منعکس‏کنندة منشأ ساختارهای شناختی تفکر انسان است. پژوهش حاضر بر آن است با بررسی مفهوم‏سازی‏های استعاری ازدواج و فرزند،که در کاربردهای زبان فارسی روزمره به‏وفور دیده می‏شوند، نشان دهد که چگونه بررسی استعاره‏های مفهومی در چارچوب زبان‏شناسی اجتماعی‏ـ شناختی می‏تواند ما را در درک بهتر بازنمایی‏های جمعی و شناخت فرهنگی ازدواج و فرزندآوری یاری رساند. برای رسیدن به این هدف، پژوهش حاضر با استفاده از راهبرد قوم‏نگاری و فن مصاحبه‏‏های نیمه‏ساخت‏یافته از زنان متأهل دارای فرزند، بین سنین 50 تا 70 سالِ ساکن شهر تهران، استعاره‏های رایج در مفهوم‏سازی ازدواج و فرزند را به‏دست آورده و در ادامه با تکیه بر نظریة استعاره‏های مفهومی، آن‌ها را مورد تحلیل کیفی قرار داده است. نتایج نشان می‏دهند که استعاره‏های به‏دست‏آمده در بررسی بازنمایی جمعی و شناخت فرهنگی مفهوم ازدواج و فرزند معنادارند و به ما کمک می‏کنند به درک عمیقی از فهم فرهنگی این مفاهیم در جامعه دست یابیم.

Keywords

• ازدواج
• استعارة مفهومی
• زبان‏شناسی اجتماعی‏ـ شناختی
• شناخت فرهنگی
• فرزندآوری