تولید گیاهان زراعی (Aug 2020)

تأثیر شدت و زمان حذف برگ بر صفات کمی و کیفی سویا (Glycine max L.) تحت شرایط مصرف آمینواسید

  • محمدرضا داداشی,
  • حمید نجفی خان به بین,
  • ابوالفضل فرجی,
  • افشین سلطانی

DOI
https://doi.org/10.22069/ejcp.2020.15797.2175
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 2
pp. 17 – 36

Abstract

Read online

به‌منظور بررسی اثر زمان و شدت حذف برگ تحت شرایط مصرف آمینواسید، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان علی‌آباد کتول استان گلستان در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. فاکتور اول شامل شدت حذف برگ سویا در سه سطح صفر، 50 و 100 درصد، عامل دوم شامل زمان حذف برگ در پنج سطح (V1، V3، V5، V7 و R1) و عامل سوم مصرف و عدم مصرف آمینواسید بودند. نتایج نشان داد که اثر آمینواسید، زمان و شدت حذف برگ و همچنین اثر متقابل زمان حذف برگ در شدت حذف برگ بر عملکرد روغن معنی‌دار به دست آمد. کاربرد آمینواسید منجر به افزایش 98/10 درصدی عملکرد روغن در مقایسه با تیمار عدم کاربرد گردید. بیشترین عملکرد روغن در حذف 50 درصد برگ در مرحله V1 با میانگین 5/867 کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با تیمار شاهد افزایش 5/10 درصدی داشت. در مقایسه میانگین اثر متقابل زمان و شدت حذف برگ، بیشترین عملکرد پروتئین دانه در حذف 50 درصد برگ در مرحله V5 با میانگین 7/1296 کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با تیمار شاهد افزایش 03/17 درصد داشت. حذف 100 درصد برگ منجر به ایجاد پایین‌ترین وزن 100 دانه شد و عدم حذف برگ و همچنین حذف 50 درصد برگ دارای بالاترین میانگین این صفت بودند. کاربرد آمینواسید باعث افزایش 24/12 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با عدم کاربرد آن شد. در اثر متقابل زمان در شدت حذف برگ بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار حذف 50 درصد برگ در مراحل V1 و V5 به ترتیب با میانگین 9/3681 و 3/3696 کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب افزایش 46/2 و 84/2 درصدی داشتند. به‌طور کلی حذف برگ در مراحل انتهایی رشد (به‌خصوص رشد زایشی) با شدت 100 درصد موجب کاهش صفات کمی (عملکرد و اجزای عملکرد) و صفات کیفی (محتوی روغن و پروتئین دانه) گردید. از طرف دیگر کاربرد آمینواسید، با افزایش میانگین صفات اندازه‌گیری شده موجب تعدیل اثر تنش برگ‌زدایی شد.کاربرد آمینواسید باعث افزایش 24/12 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با عدم کاربرد آن شد. در اثر متقابل زمان در شدت حذف برگ بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار حذف 50 درصد برگ در مراحل V1 و V5 به ترتیب با میانگین 9/3681 و 3/3696 کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب افزایش 46/2 و 84/2 درصدی داشتند. به‌طور کلی حذف برگ در مراحل انتهایی رشد (به‌خصوص رشد زایشی) با شدت 100 درصد موجب کاهش صفات کمی (عملکرد و اجزای عملکرد) و صفات کیفی (محتوی روغن و پروتئین دانه) گردید. از طرف دیگر کاربرد آمینواسید، با افزایش میانگین صفات اندازه‌گیری شده موجب تعدیل اثر تنش برگ‌زدایی شد.

Keywords