Journal of Philosophical Investigations (Aug 2018)
بررسی تطبیقی رئوس ثمانیه در فلسفه سینوی و حکمت صدرایی
Abstract
فلسفه ابنسینا به اقتفای فلسفه فارابی با تدقیق در آرای حکمای یونان باستان، شالوده حکمت اسلامی و از پایههای اساسی حکمت متعالیه به شمار میرود. در این پژوهش آرا، ابنسینا و ملاصدرا پیرامون رئوس ثمانیه موردبررسی تطبیقی قرارگرفته است. از میان رئوس ثمانیه به جهت اهمیت بر چهار موضوع «تعریف فلسفه و اهمیت آن»، «مبادی و مسائل فلسفه»، «جایگاه فلسفه در میان علوم» و «منفعت و مرتبت فلسفه» تأکید شده است. دیدگاههای این دو فیلسوف در مورد رئوس ثمانیه به‌عنوان آغاز ورود به فلسفه و نگاهی از بیرون به آن، باوجود برخی اختلاف‌نظرها عمدتاً همسو و موافق هم بوده که به‌تفصیل بدان پرداخته‌شده است. صدرا در گزارش و نقد دیدگاه ابنسینا، عمدتاً نگاه سینوی خود را حفظ کرده است اما به دلیل ضیق مفهومی دستگاه سینوی، با وجود قوت برهانی آن، گاه، مجبور به بهرهگیری از حکمت متعالیه شده است؛ ازاین‌رو میتوان گفت نه‌تنها در مدخل فلسفه، بلکه در نظریات فلسفی، اگر قوت برهانی فلسفه سینوی با غنای مفهومی حکمت متعالیه توأم شود میراث فلسفی مقتدر و کارآمدتری برای مساهمت در گفتگوی فلسفی معاصر به ثمر خواهد نشست.
