تولید گیاهان زراعی (Dec 2021)
تأثیر مدیریت‌های مختلف زراعی بر عملکرد کمی و کیفی ارقام گندم
Abstract
چکیده سابقه و هدف:. با توجه به اهمیت گیاه گندم در تأمین امنیت غذایی کشور و همچنین رویکرد جوامع بین‌المللی به حفاظت از منابع طبیعی در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی، استفاده از کودهای آلی از جمله ورمی‌کمپوست می‌تواند به عنوان ابزاری مفید و کارآمد درجهت رسیدن به اهداف کشاورزی پایدار به شمار آید. از این رو پژوهشی با هدف ارزیابی مدیریت‌های مختلف زراعی بر عملکرد کمی و کیفی ارقام آبی گندم طراحی و اجرا شد. مواد و روش‌ها: این تحقیق در سال زراعی 1397، در مزرعه تحقیقاتی آموزشی شماره یک گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. این آزمایش به صورت کرت‌های یکبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل بوم نظام‌های مختلف (کم نهاده، متوسط نهاده و پر نهاده) و فاکتور فرعی شامل ارقام مختلف گندم (مهرگان، چمران 2 و شبرنگ) بود. یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد بالاترین مقدار عملکرد دانه در بوم‌نظام پرنهاده و رقم مهرگان (6/6312 کیلوگرم در هکتار) بهدست آمد که با بوم‌نظام پرنهاده و رقم چمران-2 تفاوت معنی‌داری نداشت و کمترین آن مربوط به بوم نظام کم نهاده و رقم شبرنگ (4/4289 کیلوگرم در هکتار) بود که حدود 32% کاهش داشت و اختلاف معنی‌داری با بوم نظام کم نهاده و رقم چمران-2 نداشت. بیشترین میزان پروتئین دانه در بوم‌نظام‌های کم‌نهاده و متوسط‌نهاده (6/12 درصد) و کمترین آن در بوم‌نظام پرنهاده (5/10 درصد) مشاهده شد که حدود 16% کاهش یافت. بین ارقام مختلف ازنظر پروتئین دانه اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از بوم‌نظام متوسط‌نهاده (تلفیقی) نشان داد که این بوم‌نظام کشاورزی توانسته هم‌سطح بهینهای از عملکرد را تولید کند و هم میزان استفاده از نهادههای شیمیایی را کاهش دهد. در بین ارقام مختلف مورد بررسی نیز مشخص شد که رقم چمران-2 و مهرگان نسبت به رقم شبرنگ با تغییر نوع بوم‌نظام از پرنهاده به کم‌نهاده مقاومتر و کاهش عملکرد در این دو رقم نسبت به رقم شبرنگ کمتر بوده است. در بین ارقام مختلف مورد بررسی نیز مشخص شد که رقم چمران-2 و مهرگان نسبت به رقم شبرنگ با تغییر نوع بوم‌نظام از پرنهاده به کم‌نهاده مقاومتر و کاهش عملکرد در این دو رقم نسبت به رقم شبرنگ کمتر بوده است.تایج حاصل از بوم‌نظام متوسط‌نهاده (تلفیقی) نشان داد که این بوم‌نظام کشاورزی توانسته هم‌سطح بهینهای از عملکرد را تولید کند و هم میزان استفاده از نهادههای شیمیایی را کاهش دهد و می تواند در راستای کشاورزی پایدار باشد.
Keywords
