İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi (Sep 2017)
Vardiyalı Çalışan Sağlık Personelinin Uyku Süresi ve Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi
Abstract
Amaç: Bu araştırma, vardiyalı ve nöbet sistemi şeklinde çalışan sağlık personelinin uyku süresi ile beslenme durumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte planlanan çalışma Ekim 2015-Aralık 2015 tarihleri arasında İstanbul İl Merkezi’nde bir kamu hastanesinde vardiyalı çalışan gönüllü 154 sağlık personelinde yapılmıştır. Verilerin toplanmasında anket formu ve vücut analiz cihazı kullanılmıştır. Anket formu sağlık çalışanlarının demografik özellikleri, çalışma şekli ve saatleri, uyku ve yemek düzeni, beslenme alışkanlıklarına yönelik sorulardan oluşmuştur. Bireylerin biyoelektrik impedans analiz (BİA) yöntemi ile vücut analizi yapılmıştır. Veriler %95'lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde, SPSS 23.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerde erkeklerin yaş ortalaması 31.4 ± 1.0 ve kadınların 30.7 ± 1.0 yıl olup, geneli lisansüstü mezunudur (%41.6). Bireylerin %42.9’u hekim, %51.9’u hemşire, %3.3’ü yardımcı sağlık personelidir ve %38.3’ü nöbetli çalışmaktadır. Bireylerin Beden Kütle İndeksi (BKİ) değerleri erkeklerde 25.3±4.4, kadınlarda 23.1±5.3 kg/m2 bulunmuştur. Uyku saatleri; sürekli gündüz çalışanların %70.7’sinin düzenli olduğu, sürekli gece çalışanların %51.1’inin, nöbetli çalışanların %56.1’inin vardiya durumuna göre değiştiği görülmüştür (p>0.05). Katılımcıların %24’ünün her gün sabah, %35.7’sinin öğle, %66.9’unun akşam öğününü tükettiği, %64.3’ünün ev dışında yemek yediği bulunmuştur. Ara öğün olarak en çok %43.5 ile bisküvi, kraker, cips tercih edildiği görülmüştür. Sonuç: Vardiyalı çalışan bireylerin hafta içi uyku saatleri normalden az iken hafta sonu yeterli düzeydedir. Vardiyalı çalışan bu grupta en çok atlanan ana öğün sabah kahvaltısı ve ara öğün olarak en çok tercih edilen yiyeceklerin bisküvi, kraker olduğu saptanmıştır.
