جغرافیا و مخاطرات محیطی (Jun 2017)
پهنه‌بندی خطر سیلاب در حوضه آبریز گابریک
Abstract
مخاطرات سیلاب یکی از مهم‌ترین و پرحادثه‌ترین مخاطرات طبیعی ایران می‌باشد که در سال‌های اخیر تکرار و شدت وقوع آن بیشتر شده است. شدت این مخاطره در حوضه آبریز گابریک به دلیل موقعیت جغرافیایی، شرایط خاص اقلیمی، زمین‌شناسی و عوامل حوضه‌ای بیشتر بوده و همه‌ساله حجم عظیمی از جریان سیلاب باعث تخریب اماکن مسکونی، اراضی کشاورزی و خسارات جانی و مالی زیادی می‌گردد. منطقه مورد مطالعه، یکی از حوضه‌های آبریز سواحل جنوب شرق ایران واقع در شرق استان هرمزگان بوده که با هدف کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از مخاطره سیلاب در سکونتگاه‌های موجود در حوضه، به صورت تجزیه‌وتحلیل آماری، پیمایش میدانی و سنجش‌ازدور اقدام به شناسایی و تهیه نقشه پهنه‌بندی مناطق سیل‌گیر گردیده است. در این تحقیق با استفاده از فنون مختلف، پارامترهای مؤثر در وقوع سیلاب شناسایی و با به‌کارگیری مدل AHP در سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه‌ای با دقت بالا تهیه شده است. نتایج حاصل از این پهنه‌بندی گویای آن است که مناطق با خطر بالا و بسیار بالا مجموعاً 4/23 درصد مساحت حوضه را تشکیل داده که نشان از سیلابی بودن پهنه‌های وسیعی از این حوضه به‌خصوص در مناطق پست نیمه جنوبی است که از دلایل اصلی این وضعیت، بارندگی‌های بسیار شدید لحظه‌ای، نفوذپذیری کم، فرسایش‌پذیری زیاد و شیب زیاد ارتفاعات می‌باشد؛ بنابراین به‌منظور کاهش و مهار این مخاطره و بهبود شرایط منطقه، اجرای طرح‌های آبخیزداری و احداث سد لازم و ضروری است.
Keywords
