تصمیم گیری و تحقیق در عملیات (Feb 2021)

ارائه چارچوب بهبودیافته تحلیل محتوای کیفی براساس روش فراتلفیق مورد مطالعه: تحلیل اسناد بالادستی برنامه راهبردی دانشگاه پیام نور

  • محمد رضا نصیری,
  • محمدسعید جبل عاملی,
  • علیرضا علی احمدی

DOI
https://doi.org/10.22105/dmor.2021.249603.1224
Journal volume & issue
Vol. 5, no. 4
pp. 492 – 509

Abstract

Read online

تحلیل محتوای کیفی به‌عنوان یکی از روش‌های تحقیق کیفی، مجموعه‌ای از تکنیک‌های مورد‌استفاده برای تحلیل داده‌های متنی و روشن کردن آن‌ها است. در ادبیات موضوعی، فرآیندهای متعددی برای پیاده‌سازی این روش، معرفی شده است به‌نحوی که تنوع و تعدد مراحل و گام‌های استفاده‌شده، انتخاب فرآیند تحلیل محتوای کیفی مناسب را مشکل نموده است. با توجه به مشاهده‌نشدن مطالعه‌ای که به بررسی و جمع‌بندی فرآیندهای مختلف و مراحل آن‌ها پرداخته باشد در این مقاله، ضمن معرفی و بررسی برخی از مهم‌ترین فرآیندهای معرفی‌شده، با جمع‌بندی و انجام اصلاحاتی در مراحل استفاده‌شده، چارچوب فرآیندی بهبودیافته‌ای برای پیاده‌سازی تحلیل محتوای کیفی ارائه شده است. به‌منظور ارائه چارچوب فرآیندی بهبودیافته از روش فراتلفیق استفاده‌ شده است. چارچوب فرآیندی پیشنهادی که از شش مرحله اصلی و شانزده گام فرعی تشکیل شده است در مقایسه با فرآیندهای متداول از مزایایی چون برخورداری از مراحل و گام‌های مفید استفاده‌شده در فرآیندهای قبلی، حذف گام‌های غیرضروری، ترتیب و توالی شفاف‌تر و مشخص‌تر مراحل و گام‌ها و درنهایت ایجاد روابط دوطرفه و امکان ارائه بازخورد در بین مراحل بهره می‌برد که موجب افزایش تسهیل، انعطاف‌پذیری و قابلیت اطمینان فرآیند و یافته‌های آن شده است. در ادامه، به‌عنوان یک مطالعه موردی، در فرآیند تدوین برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاه پیام نور ، در مرحله تدوین ارکان جهت‌ساز، با استفاده از چارچوب بدست‌آمده، به تحلیل اسناد بالادستی پرداخته شده و نتایج بدست‌آمده که مورد تایید تیم خبرگان و کارشناسان مرتبط قرار گرفته، ارائه شده است.

Keywords