پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی (Aug 2022)
واکاوی مؤلفه‌های جامعه‌پذیری بر اساس الگوی ایرانی-اسلامی در آثار شهید مطهری (ره)
Abstract
هدف پژوهش حاضر، شناسایی، استخراج و دسته‌بندی ابعاد و مؤلفه‌های جامعه‌پذیری در آرای شهید مطهری (ره) و تدوین یک الگوی اسلامی-ایرانی در تربیت اجتماعی بوده است. در این پژوهش، مفهوم جامعه‌شناختی «جامعه‌پذیری» بر اساس تعریف سند بنیادین تحول آموزش‌وپرورش، به‌مثابه تربیت اجتماعی قلمداد شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر رویکرد، کیفی و از نظر نوع روش تحقیق، تفسیری با تکنیک تحلیل محتوای عرفی است. تعداد 108 مورد از آثار مکتوب شهید مطهری که در قالب کتاب چاپ شده‌اند، در این پژوهش موردبررسی و تحلیل و تفسیر قرار گرفت. بر اساس یافته‌های تفسیری این پژوهش، 73 زیرمقوله، 13 مقوله و 4 مؤلفه اصلی شامل احساس تعلق اجتماعی، پذیرش نقش و مسئولیت‌پذیری، گفتگو و ارتباطات اجتماعی و سنجش‌گرانه‌اندیشی استخراج گردید. این مؤلفه‌ها معیارهای تربیت سالم اجتماعی از دیدگاه شهید مطهری است و شاخص‌هایی برای انتقال آموزه‌های پایه اجتماعی به شهروندان محسوب می‌شود. با توجه به محوریت سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش در دستیابی به الگوی اسلامی-ایرانی تربیت، پیشنهاد می‌شود در گام پیاده‌سازی عملیاتی سند، از مؤلفه‌های مستخرج از آثار شهید مطهری بهره گرفته شود.
