Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Jun 2022)
RİSKE YÖNELİK MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI AÇIKLAMALARI: BORSA İSTANBUL (BIST) İMALAT SEKTÖRÜNE İLİŞKİN İÇERİK ANALİZİ
Abstract
ÖZ: Muhasebe sisteminin ürettiği bilgiler ve veriler, ekonomide ve sektörde yaşanan değişimlerin yanı sıra, işletme içinde alınan kararların şirket yapısı ve faaliyet sonuçları üzerine etkilerini de yansıtmaktadır. Şirketlerin piyasada karşılaştıkları riskler finansal bilgi kullanıcıları için önem arz etmektedir. Bu konuda uluslararası muhasebe uygulamasına yönelik oluşturulan standartlar da, kamuoyuna açıklanacak bilgilerde şirketlerin maruz kaldıkları riskleri içermesi gerektiğini belirtmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de finansal tablolarını uluslararası muhasebe standartlarına göre düzenleyen şirketlerin risk açıklamalarını analiz etmek ve muhasebe verileri ile risk arasındaki ilişkiye ışık tutmaktır. Bu kapsamda BİST İmalat sektöründe yer alan şirketlerin 2020 yılına ilişkin risk açıklamaları, içerik yönünden analize tabi tutulmuştur. Analiz soncunda, TFRS 9 da yer alan türev ürünler ile riskten korunma muhasebesinin finansal tablolardaki durumu ile TFRS 7’de yer alan finansal araçlardan kaynaklanan risk çeşitleri ile ilgili veriler ortaya konulmuştur. Buna göre, şirketlerin %32’sinin türev araç kullandığı, %20’sinin riskten korunma muhasebesi uyguladığı belirlenmiştir. Ayrıca şirketlerin, 2020 yılına ilişkin kredi, likidite, piyasa ve diğer risk açıklamalarına ilişkin, nitel ve nicel açıklama verileri de analiz edilmiştir. Dipnotlarda finansal araçlardan kaynaklanan riskler bölümünde, en çok verinin yabancı para riski ile ilgili olduğu saptanmıştır. Kredi riski açıklamaları yapan şirketlerin %50’sinin vade analizi yapmadığı görülmüştür. Son olarak faiz oranı riski, diğer fiyat riski ve sermaye riskine yönelik açıklamalar da, içerik yönünden analiz edilmiştir. ABSTRACT: The information and data produced by the accounting system reflects the changes in the economy and the sector, as well as the effects of the decisions taken within the company on the business structure and operating results. The risks that companies face in the market are important for financial information users. The standards established for an international accounting practice in this regard also state that the information to be disclosed to the public should include the risks that companies are exposed to. The aim of this study is to analyze the risk disclosures of companies that prepare their financial statements according to international accounting standards in Turkey and to shed light on the relationship between accounting data and risk. In this context, the risk disclosure of companies in the BIST Manufacturing sector for 2020 were analyzed in terms of content. As a result of the analysis, data on the derivatives in IFRS 9 and the status of hedge accounting in financial statements and the risk types arising from financial instruments in IFRS 7 are presented. Accordingly, it has been determined that 32% of the companies use derivative instruments and 20% apply hedge accounting. In addition, qualitative and quantitative disclosure data of companies regarding credit, liquidity, market and other risk disclosures for 2020 were also analyzed. In the footnotes section of the risks arising from financial instruments, it was determined that the most data was related to the foreign currency risk. It has been observed that 50% of the companies that make credit risk disclosures do not make maturity analysis. Finally, the explanations on interest rate risk, other price risk and capital risk were analyzed in terms of content.
Keywords
