تحقیقات آفات گیاهی (Aug 2023)

تنوع گونه‌‌ای زنبور‌های شکارگر انفرادی گروه Spheciformes (Hym.: Apoidea) در مناطق جنوبی استان کرمان، ایران

  • زهرا قادری پور,
  • محمد خیراندیش,
  • سید مسعود مجدزاده,
  • ابراهیم ابراهیمی

DOI
https://doi.org/10.22124/iprj.2023.24924.1523
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 2
pp. 41 – 52

Abstract

Read online

پایش تنوع گونه‌ای پارازیتوئیدها و شکارگرها در اکوسیستم‌های مختلف یکی از اصول مدیریت آفات محسوب می‌شود. این مطالعه، در راستای بررسی ساختار تنوع گونه­ای زنبور­های گروهSpheciformes (Hymenoptera: Apoidea) در مناطق جنوبی استان کرمان (جنوب شرق ایران) صورت گرفت. بدین منظور نمونه برداری طی فروردین ماه تا اواخر شهریورماه سال 1396 با استفاده از تله مالیز در 12 منطقه از شهرستان‌های جیرفت، بم، عنبرآباد، کهنوج، قلعه‌گنج و منوجان صورت پذیرفت. نمونه­های مورد نظر تا سطح گونه شناسایی و تعداد افراد هر گونه شمارش شدند. در مجموع، 36 گونه متعلق به 17 جنس شناسایی شد. تنوع گونه‌ای با استفاده از نرم افزار SDR بررسی شد. بر اساس شاخص­های تنوع گونه­ای شانون وینر و یکنواختی پیلوجی شهرستان بم با 20 گونه، از نظر تنوع گونه­ای و یکنواختی در صدر قرار گرفت. پس از آن، جیرفت و کهنوج دارای بیشترین تنوع گونه­ای و یکنواختی بودند. در بین کل نمونه­های جمع­آوری شده به­ترتیب گونه­های Gastrosericus funereus با 202 فرد (76/23 درصد)، گونه Sphex flavipennis با 156 فرد (58/17 درصد) و گونه Bembix bidentata با 76 فرد (5/8 درصد) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. همچنین، هشت گونه به عنوان گونه­های نادر در مناطق مورد مطالعه شناخته شدند. تنوع و فراوانی زنبورهای Spheciformes در ماه­های اردیبهشت، خرداد و اوایل تیر در مناطق مورد مطالعه بیشتر است. این امر بیانگر اهمیت و تأثیر زنبورهای Spheciformes در مدیریت آفات در طول مدت فعالیت آفات می­باشد.

Keywords