بررسی رقابت علف‌های‌هرز در مزرعه کلزا با استفاده از تابع عکس وزن تک بوته و سطح برگ نسبی علف های هرز

Abstract

با هدف بررسی رقابت چند گونه ای علف های هرز با گیاه زراعی کلزا، آزمایش مزرعه¬ای در سال زراعی 138۸-138۷ در مزرعه نمونه آستان قدس رضوی مشهد اجراء گردید. ۳۰ کوادرات به صورت تخریبی با ابعاد۵۰×۵۰ سانتی متر در مزرعه تعیین و در دو مرحله ساقه¬دهی و گلدهی کلزا وزن خشک، شاخص سطح برگ و تراکم کلزا و علف¬های¬هرز به تفکیک گونه اندازه¬گیری و همزمان در۳۰ کوادرات به ¬صورت غیرتخریبی فقط تراکم علف‌های‌هرز به تفکیک گونه شمارش و شناسایی شدند. جهت برآورد وزن خشک و سطح برگ مربوط به کوادرات‌های غیر¬تخریبی، بین سطح برگ یا وزن خشک اول فصل علف¬های‌هرز و کلزا به¬ عنوان متغییر وابسته و تعداد علف¬های‌هرز به¬عنوان متغییر مستقل برای هر گونه به¬طور جداگانه تابع هایپربولیک غیرخطی برازش داده شد. برای مقایسه چگونگی رقابت و برآورد ضرایب رقابت درون گونه¬ای و بین‌گونه‌ای هر گونه، بین سطح برگ نسبی اول فصل به¬عنوان متغییر مستقل و عکس وزن تک بوته آخر فصل هر یک از علف¬های‌هرز و کلزا به¬عنوان متغییر وابسته تابع رگرسیون خطی چندگانه برازش داده شد. نتایج رگرسیون بین عکس وزن تک بوته و سطح برگ نسبی برازش مناسبی (87/0r2=) برای برآورد کاهش عملکرد و ضرایب رقابتی نشان داد. در این تحقیق مشخص شد با وجود علف¬های هرز شاه¬تره (Fumaria officinalis L.)، علف هفت بند (Polygonum avicular L.)، درشتوک (Malcolmia Africana L.) و یولاف وحشی (Avena ludoviciana L.)، تنها یولاف وحشی اثر بازدارنده بر رشد کلزا ( Brasssica napus L.) داشت. اثر مثبت سایر علف¬های هرز روی کلزا ناشی از اثر بازدارندگی آن¬ها روی علف¬هرز یولاف وحشی، قوی¬ترین رقیب کلزا بود.

Keywords

• رقابت چندگونه‌ای
• رگرسیون خطی چندگانه
• تسهیل
• یولاف وحشی