نشریه مهندسی معدن (Mar 2021)
مدل‌سازی فرکتالی طیف توان – مساحت داده‌های حاصل از تحلیل طیفی آمارۀ فضایی U جهت جداسازی مناطق آنومال ژئوشیمیایی مس پورفیری
Abstract
در مطالعات اکتشافات ژئوشیمیایی، روشهای ساختاری جداسازی آنومالی مختلفی مثل روش های فرکتالی و آمارۀ فضایی U برای تفسیر داده ها و جدایش مناطق آنومال ارائه شده است. سپس بر اساس مدل توزیع و با در نظر گرفتن موقعیت فضایی نمونه ها اقدام به جداسازی مناطق آنومال میشود. در این مقاله، اقدام به مطالعۀ ویژگی های طیفی مقادیر U مربوط به کانی سازی نوع مس پورفیری در منطقۀ ظفرقند شده است. با استفاده از مقادیر طیف توان میتوان پارامترها و متغیرها را به صورت سیگنال های مکانی در نظر گرفت و تحلیل ها را روی دامنۀ سیگنال های مختلف انجام داد. سیگنال ها در داده های ژئوشیمیایی و متغیرهای حاصل از آن ها، نشان دهندۀ وضعیت تغییرپذیری داده ها در موقعیت های مکانی هستند. برای تعیین تغییرپذیری آمارۀU و تحلیل فرکانس های مختلف آن، روش جدیدی تحت عنوان روش فرکتالی طیف توان – مساحت آمارهU معرفی و به کارگرفته شد. در این روش داده های طیف توان آمارۀU به 5 گروه مختلف تقسیم بندی شد که هر کدام از این کلاس ها مربوط به طیف های فرکانسی مختلفی هستند. برخی از این کلاس های فرکانسی مربوط به زمینه و برخی مربوط به آنومالی هستند. برای تعیین نوع زمینه یا آنومالی بودن این کلاس ها از روش چند متغیرۀ تحلیل مؤلفه های اصلی استفاده شد. روش تحلیل مؤلفه های اصلی روی ماتریس طیف توان مربوط به مقادیر U تمام عناصر و برای هرکلاس به صورت جداگانه انجام شد. نتایج نشان از وجود فاکتور کانی سازی مس در کلاس های فرکانسی 1، 2 و 3 است که مقادیر طیف توان کم را نیز نشان میدهند. این کلاس ها را میتوان بهعنوان کلاس های مربوط به آنومالی و کلاس های 4 و 5 را می توان به عنوان زمینه در نظر گرفت. کلاس های فرکانسی مربوط به زمینه از کلاس های آنومالی فیلتر شده و از داده ها حذف شدند. در نهایت طیف توان های باقی مانده با استفاده از تبدبل فوریه معکوس به حوزه مکان منتقل شده و نقشۀ آنومالی به دست آمد. در این نقشه، مقادیر از جنس پارامتر U بوده و محل آنومالی ها به خوبی روی آن مشخص شدند. در محدوده آنومالی حاصل، آلتراسیون فیلیک به صورت قوی در داخل سنگ های داسیت پورفیری و کوارتز دیوریت مشاهده می شود. نتایج حفاری روی این آنومالی ها نشان دهنده وجود کانی سازی در عمق است.
Keywords
