مروری بر پژوهش‌های قرآنی مرتبط با سلامت روان

Abstract

سابقه و هدف: بررسی وضعیت موجود پژوهش در هر کشوری به‌جهت هدایت و تعیین مسیر پژوهش‌های آتی از اهمیت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر به بررسی وضعیت پژوهش‌های قرآن و سلامت روان پرداخته شده و اهداف جزئی این پژوهش به سه دستۀ موضوعی، روش‌شناسی و جامعۀ محققان تقسیم شده است. روش کار: این پژوهش از نوع مروری است که واحدهای آن را مقالات فارسی‌زبان منتشرشده در مجلات معتبر (با نشر الکترونیک) تشکیل ‌می‌دهد. مقالات از طریق پایگاه‌های معتبر علمی و با جست‌وجوی کلیدواژه‌های تعیین‌شده انتخاب و پس از چند مرحله غربالگری گزینش ‌شد. درمجموع، 141 مقاله جهت بررسی و تحلیل انتخاب شد. مؤلفان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: نتایج در سه بُعد موضوعی، روش‌شناسی و جامعۀ محققان تحلیل شد. در بُعد موضوعی مشخص شد که مقالات تفسیری (47/35 درصد) بیشترین فراوانی را داشت. در زمینۀ روش‌شناسی نیز تحقیقات کمّی، کیفی و آمیخته به‌ترتیب 35/50 درصد، 10/46 درصد و 55/3 درصد از حجم مقالات را دربرمی‌گرفت. همچنین در بررسی جامعۀ محققان مشخص شد که پژوهشگرانی که رشته‌هایی غیر از علوم قرآنی داشتند درصد بیشتری از مقالات حوزۀ قرآن و سلامت را منتشر کرده بودند (83/63 درصد). نتیجه‌گیری: منطبق با یافته‌های پژوهش تحلیل‌هایی دربارۀ روند انتشار پژوهش‌ها و جهت‌دهی به پژوهش‌های آتی به‌سوی مسیر مطلوب‌تر ارائه شده است. استناد مقاله به این صورت است: Rafikhah M, Tavousi M, Naghizadeh-Moghari Z, Kazemi N. A Review of Quranic Research Related to Mental Health. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):138-154. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.27180

Keywords

• سلامت، سلامت روان، قرآن، مطالعۀ مروری