Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Sep 2022)
‘A REPEATING WORLD’: A NIETZSCHEAN READING OF JEANETTE WINTERSON’S THE STONE GODS
Abstract
ABSTRACT: The cyclical nature of the human experience has been widely discussed through the cynical mind-set of the postmodern era. Jeanette Winterson’s 2007 novel, The Stone Gods, stands out as one of the texts that revolve around this pessimistic discussion concerning the cyclical and repetitive nature of the human condition and history. Besides the implication of this never-ending cycle of the human experience as part of the action of the narrative, the repeating appearance of the certain parts of an old book throughout the narrative also resonates the fact that history as a narrative keeps repeating itself. In this respect, the circular or rather spiral nature of historical progress is highlighted through a fictional intertextuality. Winterson’s novel also epitomizes the Deleuzean control society and various forms of violence as the central concept around which the repeating pattern of human behaviour revolves. In this context, the article aims to discuss how control and violence as the central concepts of the novel are represented in a variety of ways, ranging from the anthropocentric violence that is directed towards nature, to systemic violence that the individuals are subjected to by institutional structures in the light of Nietzsche’s argument on the immanent violence of human nature and his concepts of will to power and the overman, which is exceptionally represented as the artificial intelligence. ÖZ: İnsan deneyiminin döngüsel doğası postmodernizmin şüpheci bakış açısı çerçevesinde son zamanlarda yaygın bir biçimde tartışılan bir konu olmuştur. Jeanette Winterson’un 2007 yılında yayınlanan Taş Tanrılar adlı romanı da insan deneyiminin ve insanlık tarihinin döngüsel ve kendini tekrar eden bu niteliğine yönelik pessimist bir tartışmaya yer verir. İnsan deneyiminin bu sonu hiç gelmeyen döngüselliğinin metnin olay örgüsünün bir parçası olarak vurgulanmasının yanı sıra, anlatı boyunca çok eski bir metnin belli başlı bölümlerinin tekrar tekrar ortaya çıkması da tarihin bir bir kurgu olarak kendi kendini tekrar etmeye devam ettiğinin altını çizer. Dolayısıyla metin, bu kurgusal metinlerarasılık üzerinden tarihin ilerleyişinin döngüsel ya da daha ziyade spiral doğasını gözler önüne serer. Winterson’un romanı aynı zamanda bu döngüselliğin merkezine koyduğu Deleuzecü konrol toplumu kavramını ve farklı şiddet formlarını tartışmaya açması açısından da dikkat çeker. Bu bağlamda, bu çalışma, metnin merkezi kavramlarından biri olan control ve şiddet kavramlarını, insan-merkezli bakış açıları sebebiyle doğaya yöneltilen antroposantrik şiddetten, kurumsal yapıların bireyi maruz biraktığı sistemik şiddete uzanan çeşitli bağlamlarda nasıl tartışmaya açtığını Nietzsche’nin şiddetin insan doğasına içkin bir nitelik olduğuna yönelik iddiası ve onun güç istenci ve sıradışı bir şekilde yapay zeka olarak temsil edilmiş olan üstinsan kavramları ışığında irdelemeyi amaçlamaktadır.
Keywords
