Alışveriş Merkezlerinin (AVM) Mekânsal Kullanımlarının ve Kullanıcı Eğilim ve Beklentilerin İrdelenmesi; Isparta Kenti Örneği

Abstract

Türkiye’de 1990’lı yılından itibaren sayıları hızla artan alışveriş merkezleri (AVM) kentsel yaşamın önemli bir parçası ve bağımlısı haline gelmişlerdir. Ancak AVM lerin yakın bir gelecekte beraberinde bu merkezlerin bir kısmı için cazibenin azalması ve atıl hale gelmesi de mümkün olabilecektir. Türkiye’deki ekonomik ve sosyal ortam tam olarak değerlendirilmeden, dünyadaki popüler alışveriş merkezleri örneklerine benzer tasarımlar yapılması nedeniyle Türkiye’deki kullanıcı beklentilerine cevap verememesi sonucunu beraberinde getirecektir. Bu çalışmanın amacı Isparta kentinde mevcut olan ve faaliyet gösteren IYAS ve CENTRAL Park AVM’lerin kullanıcı eğilim ve beklentilerinin belirlenmesi ve irdelenmesidir. Çalışmada yüz yüze anket çalışması yapılarak anket sonuçları SPSS programı kullanılarak yüzde değerleri ve ki kare önemli düzeyleri belirlenmiş ve yorumlanmıştır. Çalışmanın sonucunda, Isparta mevcut AVM’lerin mekânsal işlevsellikleri açısında yeterli olmadığı ve eksikliklerin bulunduğu ortaya çıkmıştır. Bu eksiklik ve yetersizliklerin başında; AVM’lerin kapalı, suni ve tekdüze mekan konseptinde olması ve dış mekan ile kombine edilmemesi, mevcut otopark kapasitesi, kültürel etkinlik alanları, yetişkinlere yönelik etkinlik mekanları, mağaza ve dükkan sayısı ve çeşitliliği gibi sıralanmıştır. Sonuçta, AVM'lerin sadece alışveriş yapma ve gezme mekanları olarak değil, aynı zamanda kent kültürü ve kentsel mekanla uyumlu olacak şekilde her kesimin rekreasyonel ihtiyaçlarının karşılanacağı bir mekan olarak kurgulanması gerektiği önerilmektedir. _______________________________________________________Investigation of Spatial Uses of Shopping Centers and User Trends and Demands; Isparta City ExampleAbstractShopping Centers (SC), which have been increasing rapidly since 1990 in Turkey, have become an important part and addict of urban life. However, it may be possible for the shopping malls to become less attractive and idle for some of these centers in the near future. Without fully evaluating the economic and social environment in Turkey, similar designs to popular shopping malls in the world will not be able to respond to user expectations in Turkey. The purpose of this study is to determine and examine trends and expectations in spatial usage of IYAS and CENTRUM Garden Shopping Centers that are present and active in Isparta. In the study, a questionnaire survey was conducted and the results of the questionnaires were determined and interpreted using the SPSS program. As a result of the study, it became clear that existing shopping malls in Isparta were not sufficient in terms of spatial functionalities and there were deficiencies. At the beginning of these deficiencies; Shopping malls are in the concept of closed, artificial and uniform spaces and are not combined with outdoor spaces, inadequate parking lots, insufficient cultural activity areas, inadequate space for adults, lack of shops and shops and diversity. As a result, it is suggested that shopping malls should be constructed not only as shopping and traveling places but also as a place to meet the recreational needs of every segment in order to be compatible with urban culture and urban space.

Keywords

• alışveriş merkezleri
• isparta
• mekan tasarımı
• iyas avm