Sędzia a wolność jednostki

Abstract

Konstytucyjny katalog praw i wolności ujęty w Rozdziale II – Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, musi być gwarantowany przez sędziego. Im silniejsza staje się konieczność realizacji zasady demokratycznego państwa prawnego, tym bardziej zwraca się uwagę na to, jakie powinny być relacje między sędziowską niezawisłością a respektowaniem praw i wolności człowieka. Dlatego wymiar sprawiedliwości uzależniony jest nie tylko od tego, jaka jest treść ustawowych rozwiązań dotyczących katalogu praw i wolności, ale także uzależniony jest od postawy sędziego, a ta postawa podlega wpływom określonej kultury prawnej, jak również przyjmowanym i aprobowanym w społeczności sędziowskiej sposobom wartościowania. Słuszność musi być uwzględniana w każdym akcie wykładni i stosowania prawa przez sędziego. Jest tak dlatego, że sprawiedliwość, godność człowieka, dobro stanowią wartości uniwersalne, a to jest argument przemawiający za tym, by kierowały interpretacją wszystkich przepisów prawnych. Stosowanie prawa zgodnie z zasadą aequitas, veritas i iustitia musi być kanonem kultury prawnej sędziów także z uwagi na to, że model wykładni prawa traktowany tylko jako praca myślowa, która nie angażuje ani ocen, ani wartości, jest zawodny i może prowadzić do bezprawia. Dlatego konieczny jest sędziowski aktywizm.

Keywords

• wolności i prawa osobiste
• ochrona wolności i praw
• niezależny sąd
• niezawisły sędzia
• sędziowski aktywizm