Art and Interpretation (Sep 2024)
ATA SPORU GÜREŞ VE ANADOLU TÜRK RESİM SANATINDAKİ YANSIMALARI
Abstract
Türklerin milli güreşi ‘Karakucak’tır. Orta Asya kaynaklı olan ve Anadolu’da da on asırdan beri kaidelerini kaybetmeden devam edegelen bu türün yanı sıra Anadolu’da en yaygın güreş, yağlı güreştir. Sosyal, kültürel, inançsal vb. gibi yönlerden Türk toplumunun gönlünde taht kurduğu anlaşılan güreşin toplumunun en duygu yüklü bireylerinden olan resim sanatçılarının gönüllerinde de yer edindiği ve sevilen bir tema olarak birçok esere konu olduğu tespit edilmiştir. Fakat ata sporu güreşin Anadolu Türk resim sanatında ki yansımaları konusunda şimdiye kadar herhangi bir araştırmanın yapılmadığı görüldüğünden bu alanda yapılacak bir araştırmanın kültürün geleceğe aktarılması açısından önemli olacağı düşünülmüştür. Bu nedenle “Ata Sporu Güreş ve Anadolu Türk Resim Sanatındaki Yansımaları” başlığı adı altında konunun incelenmesi ve elde edilen sonuçlarla ilgili literatüre katkı yapılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda Anadolu Türk resim sanatında güreşle alakalı ilk örneklere Osmanlı Dönemi minyatürlerinde rastlanmış ve Cumhuriyet Döneminde ise güreş temasının çok sayıda sanatçıya konu olduğu görüşmüştür. Bu açıdan araştırma konusu Osmanlı Dönemi ve devamı olan Cumhuriyet Dönemi resim sanatlarındaki güreş konulu eser örnekleri ile sınırlandırılmıştır. Söz konusu evren içerisinden Osmanlı Dönemini temsilen Nakkaş Osman ve Levni’ye ait güreş konulu minyatür örnekleri ile Cumhuriyet Dönemini temsilen Bedri Rahmi Eyüboğlu, Cemal Tollu, Ercan Gülen, Fahri Sümer, Hasan Saygın, İlhami Atalay, Mahmut Cüda ve Mustafa Aslıer’e ait güreş konulu eser örnekleri araştırmanın örneklemini oluşturmak üzere tercih edilmiştir. Örneklemde yer alan sanatçıların tercih edilmelerindeyse güreş konusundaki istikrarlı çalışmaları referans olmuştur. Genel tarama modelinin esas alındığı araştırmada, nitel araştırma yöntem ve tekniklerinden faydalanılmıştır.