مجله بهرهبرداری و پرورش آبزیان (Jun 2021)
بررسی شکل، ساختار و عملکرد فلس در برخی گونه های ماهیان
Abstract
ﻓﻠﺲ ﻣﺎﻫﻴﺎﻥ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺳﺎﺩﻩ، ﺍﻣﺎ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮﺍی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎﻫﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ. ﻓﻠﺲﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﻜﻲ ﺑﺪﻥ ﻣﺎﻫﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻛﻮﻟﻮﮊﻳﻜﻲ ﺯﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻣﺎﻫﻴﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨد. در تحقیق حاضر به بررسی روش ها و ابزارهای مطالعه ساختارها و بررسی ریز ساختارهای سطحی فلس، ساختارهای اکوفیزیولوژیکی فلس ها و تنوع گونه ای فلس ها در ماهیان غضروفی، مار ماهیان و گربه ماهیان پرداخته شده است. در مجموع مشخص شد که فلس ها در سفره ماهیان و سپر ماهیان مشخصا تنها به صورت چند ردیف دندانک های بزرگ بر روی بدن ماهی یافت می شوند و گاهی اوقات تغییر شکل می یابند و به صورت خار در می آیند. یک فلس پلاکوئید مشخصا شامل یک صفحه قاعدهای پهن و مستطیلی است که در لایه بالایی درم فرورفته و یک نوک تیز یا خار که به سمت عقب از سطح اپیدرم به بیرون زده است. اگر چه برخی از مار ماهیان دارای فلس مشخصی نیستند ولی در بسیاری از مارماهیان فلس های سیکلوئید کوچک و بیضوی وجود دارد که بر روی پوست قرار میگیرد. گربه ماهیان عموما فلس واضح و یکنواخت ندارند و بدن آنها اغلب برهنه است که در بعضی از گونه ها پوست از مخاط پوشیده شده و در تنفس جلدی و در برخی پوست با صفحات استخوانی موسوم به اسکیوت پوشانده شده است. در نهایت از بین گروههای مورد بررسی، به جز گربه ماهیان وجود ساختار واضح و پوستی فلس در همگی تایید شد.
Keywords