Ψυχολογία: το Περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας (Mar 2021)
Προφορικός λόγος και ψυχοκοινωνική προσαρμογή σε παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας με διαφορετικά αναπτυξιακά γλωσσικά προφίλ
Abstract
Ο ρόλος της γλώσσας στην ανάπτυξη της ψυχοκοινωνικής προσαρμογής των παιδιών είναι θεμελιώδης, καθώς συμβάλλει στη συναισθηματική και συμπεριφορική τους αυτο-ρύθμιση και στη ρύθμιση των διαπροσωπικών τους σχέσεων και αλληλεπιδράσεων. Η σύγχρονη βιβλιογραφία επισημαίνει ότι τα παιδιά με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή (ΑΓΔ), τα οποία έχουν σημαντικά γλωσσικά ελλείμματα, πολλές φορές μπορεί να αντιμετωπίζουν ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, κάτι που δυσχεραίνει τη σχολική τους πορεία. Στόχος της παρούσας μελέτης είναι η όσο το δυνατόν λεπτομερέστερη περιγραφή: α) των δεξιοτήτων προφορικού λόγου στα επίπεδα της φωνολογίας, της σημασιολογίας, της μορφολογίας, της πραγματολογίας και πιο συγκεκριμένα σε σχέση με την αφήγηση και β) της ψυχοκοινωνικής προσαρμογής (κοινωνικής, σχολικής, συναισθηματικής επάρκειας και προβλήματων συμπεριφοράς). Επιπλέον, διερευνήθηκε η αλληλεπίδραση των παραπάνω, η οποία δεν έχει ακόμη μελετηθεί επαρκώς σε παιδιά με και χωρίς γλωσσικά ελλείμματα. Στην έρευνα έλαβαν μέρος 36 παιδιά ηλικίας 6 ετών. Δεκαοχτώ παιδιά ανήκαν στην ομάδα των παιδιών με ΑΓΔ και 18 ήταν μαθητές τυπικής ανάπτυξης. Όλα τα παιδιά αξιολογήθηκαν ως προς τη μη λεκτική νοημοσύνη καθώς και ως προς το λεξιλόγιο, τη φωνολογική επίγνωση, τη μορφολογία, την πραγματολογία και τον αφηγηματικό λόγο με τη χρήση του σταθμισμένου εργαλείου γλωσσικής αξιολόγησης ΛΟΓΟΜΕΤΡΟ. Η ψυχοκοινωνική προσαρμογή των μαθητών αξιολογήθηκε με το Τεστ Ψυχοκοινωνικής Προσαρμογής, το οποίο συμπλήρωσαν οι εκπαιδευτικοί των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα. Οι μεικτές αναλύσεις διακύμανσης που εφαρμόστηκαν έδειξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους τομείς του προφορικού λόγου και των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων μεταξύ και εντός των ομάδων. Επίσης, προέκυψαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των γλωσσικών επιδόσεων και των ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών με ΑΓΔ. Τα ευρήματα συζητούνται τόσο ως προς τις θεωρητικές όσο και ως προς τις εκπαιδευτικές τους προεκτάσεις για την έγκαιρη ανίχνευση και παρέμβαση.
Keywords
