Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī (Sep 2021)

ارزیابی اولیه وضعیت عناصر نادر خاکی معدن فسفات اسفوردی با روش ضریب چشم انداز

  • مجتبی شمس‌الدین میگونی,
  • محمد لطفی,
  • پیمان افضل,
  • نیما نظافتی,
  • مریم کارگر راضی

DOI
https://doi.org/10.30479/jmre.2020.12498.1383
Journal volume & issue
Vol. 6, no. 3
pp. 115 – 138

Abstract

Read online

منطقه مورد مطالعه در این پژوهش، معدن فسفات اسفوردی در ایالت فلززایی بافق است که آپاتیت، مگنتیت و هماتیت کانی‌سازی اصلی آن هستند. این معدن به ‌عنوان یکی از معادن آهن- آپاتیت با میزان فسفر بالا در منطقه، محتوی کانی‌سازی قابل توجهی از عناصر نادر خاکی با بیشینه و میانگین عیار 7/1 و 5/0 درصد (به‌ صورت کانی‌های مونازیت، زیرکن و آلانیت در آپاتیت) و دارای غنی‌شدگی LREE و آنومالی منفی Eu است. برای ارزیابی مقدماتی ناحیه مورد مطالعه از نظر وضعیت عیار REEs، روش ضریب چشم‌انداز عناصر نادر خاکی (Koutl) که بر پایه طبقه‌بندی REEs به ‌وسیله سطح تقاضای صنعت استوار است مورد استفاده قرار گرفت. این ضریب نسبتی از مقدار عناصر نادر خاکی بحرانی (Dy، Tb، Nd، Y، Er و Eu) به مقدار عناصر نادر خاکی مازاد (Ce، Ho، Tm، Yb و Lu) است که برای بررسی کانی‌سازی مربوط به تیپ‌های مختلف در کانسارهای تازه کشف شده و معادن فعال قابل استفاده است. نتایج نشانگر بیشترین ضریب چشم‌انداز (Koutl=0.67) برای واحد میکروگرانیت تا ریولیت با آمفیبول (زون متاسوماتیک) و همچنین ضریب چشم‌انداز میانگین امیدبخش 53/0 است. معدن اسفوردی در مقایسه با معدن بایان اوبو چین (Koutl=0.2) به ‌رغم عیار پایین‌تر، ترکیب نزدیک‌تری به حالت ایده‌آل دارد. از این‌رو در صورت تمرکز بر روی اکتشاف REEs و بررسی‌های بیشتر ژئوشیمی و کانی‌شناسی، می‌توان آینده روشنی را برای این عناصر در این معدن متصور بود.

Keywords