بررسی ازدیاد برداشت نفت به روش سیلاب‌زنی سورفکتین درون میکرومدل و مغزه

Abstract

سورفکتانت‌های تولید شده به‌وسیله باکتری‌ها به عنوان بیوسورفکتانت شناخته می شوند. از مهم‌ترین ویژگی مواد فعال سطحی می‌توان به تجزیه‌پذیری بالا و سمیت کم آنها اشاره کرد. این ویژگی‌ها، بیوسورفکتانت‌ها را جایگزین سورفکتانت‌های شیمیایی در انواع کاربردها از جمله ازدیاد برداشت میکروبی نفت می‌کند. سورفکتین یک لیپو پپتید سیکلیک به‌عنوان یکی از بهترین بیوسورفکتانت‌ها شناخته می‌شود که توسط سویه‌های مختلف Bacillus subtilis تولید می‌شود. در این تحقیق از باکتری Bacillus subtilis NLIM 0110 جدا شده از خاک‌های سطحی یک منطقه کشاورزی ایران به منظور تولید سورفکتین استفاده شد. سورفکتین تولید شده فعالیت سطحی خوبی از خود نشان داد به طوریکه توانست در غلظت mg/l 50 کشش سطحی آب را از 69 به mN/m 26 و کشش بین سطحی را از 38 به mN/m 2 کاهش دهد. نتایج روش کنار زنی نفت خام از روی آب نشان داد وقتی بیوسورفکتانت تولید شده در غلظت mg/l 50 که غلظت بحرانی مایسل (CMC) می‌باشد به آن اضافه شود، بلافاصله ناحیه شفافی روی سطح نفت ظاهر می‌شود. همچنین در آزمایش‌های مشاهده‌ای، با استفاده از میکرومدل شیشه‌ای، اثر بیوسورفکتانت تولیدی روی ازدیاد برداشت نفت مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش‌های جابه‌جایی نفت خام درون میکرومدل نشان داد بعد از سیلاب‌زنی با آب در حدود 1/10% دیگر ازدیاد برداشت نفت با تزریق محلول بیوسورفکتانت به‌دست می‌آید. (همچنین محلول بیوسورفکتانت توانست 9/4% نفت درجا را از درون یک مغزه اشباع شده با نفت که تحت سیلاب‌زنی با آب قرارگرفته بود را استحصال نماید). این نتایج پیشنهاد می‌کند بیورسرفکتانت تولیدی گزینه خوبی برای استفاده در فرآیند ازدیاد برداشت میکروبی نفت است.

Keywords

• بیوسورفکتانت
• سورفکتین
• میکرومدل
• مغزه
• ازدیاد برداشت میکروبی نفت