تجزیه‌پذیری شکمبه‌ای مواد مغذی گیاهان شورزی سلمکی ساقه‌سفید، سیاه‌شور و اشنان به‌صورت انفرادی یا مخلوط در شترهای یک کوهانه

Abstract

در این مطالعه ارزش تغذیه‌‌ای (ترکیب شیمیایی و تجزیه‌پذیری) سه گونه گیاهی شورزی تحت چرای شترهای یک کوهانه به‌نام‌های سلمکی ساقه‌سفید، سیاه‌شور و اشنان به‌صورت انفرادی یا با جایگزینی صفر، 5/33، 5/66 و 100 درصد به جای همدیگر در قالب ۹ تیمار آزمایشی با طرح آزمایشی کاملاً تصادفی به روش کیسه‌های نایلونی مورد بررسی قرار گرفت. از دو نفر شتر ماده چهار ساله تک کوهانه دارای فیستولای شکمبه‌ای تغذیه شده با کاه‌ گندم، سلمکی ساقه‌سفید و علوفه یونجه استفاده شد. سلمکی بالاترین همی‌سلولز، NDF و ماده آلی را بین سه گیاه شورزی داشت. بالاترین غلظت تانن و اگزالات و اسیدهای آلی مربوط به اشنان بود. گیاهان سلمکی ساقه‌سفید پایین‌ترین و اشنان بالاترین درصد تجزیه‌پذیری و تجزیه‌پذیری موثر ماده خشک را داشتند (05/0>P). تجزیه‌پذیری ماده آلی تیمار حاوی اشنان و سیاه‌شور به‌طور معنی‌داری بالاتر از تیمار‏های حاوی سلمکی ساقه‌سفید بودند (05/0>P). تیمارحاوی 5/66 درصد اشنان+ 5/33 درصد سیاه‌شور (تیمار ۷) بالاترین و سلمکی ساقه‌سفید (تیمار ۲) پایین‌ترین درصد تجزیه‌پذیری NDF را در بین تیمار‏های آزمایشی داشتند (05/0>P). تیمار حاوی 5/66 درصد اشنان+۵/۳۳ درصد سلمکی ساقه‌سفید (تیمار ۱)، بالاترین تجزیه‌پذیری پروتئین خام و سلمکی ساقه‌سفید پایین‌ترین درصد را داشت. نتایج نشان داد که در ساعات اولیه انکوباسیون، سرعت تجزیه پروتئین بیشتر از سرعت تجزیه ماده خشک، ماده آلی و NDF تیمار‏های آزمایشی بود. لذا، طبق نتایج مربوط به تجزیه ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام، بهترین مخلوط گیاهی برای تغذیه بهتر شترهای چراگر تیمار‌های فاقد سلمکی (تیمار‌های ۵، ۷ و ۸) می‌باشد؛ اما طبق داده‌های ترکیب شیمیایی و تجزیه‌ پروتئین تیمار‌های حاوی سلمکی بهترین مخلوط‌ هستند (تیمار‌های ۱، ۳، ۴ و ۶ به‌جز ۲). بنابراین، به نظر می‌رسد یکی از راه‌کارها برای بهبود هضم‌پذیری گیاهان شورزی در شترها مخلوط کردن این گیاهان با یکدیگر است که طبق نتایج آزمایش حاضر به نظر می‌رسد بهترین تیمار برای تغذیه شترها شامل مخلوطی از سلمکی ساقه‌سفید با سیاه‌شور یا اشنان باشد.

Keywords

• اگزالات
• اسیدهای آلی
• تانن
• ترکیبات فنولی
• کیسه‌های نایلونی